Ο Αχιλλέας είναι μία φιγούρα από την ελληνική μυθολογία και γραμματεία που πρωταγωνιστεί στον Τρωικό πόλεμο. Αρχηγός των τρομερών Μυρμιδόνων, πολιορκητής πόλεων, εκείνος που σκότωσε τον Έκτορα, ο θεϊκός Αχιλλέας ήταν σχεδόν άτρωτος στη μάχη. Μόνο η θεϊκή παρέμβαση του Απόλλωνα έβαλε τέλος στην μακρά κυριαρχία του ως ο μεγαλύτερος Έλληνας πολεμιστής από όλους.
Ο πιο δυνατός,ο πιο γενναίος και ο πιο όμορφος ήρωας από το πάνθεον των ηρώων Ελλήνων που πηγαν στην Τροία για να πάρουν πίσω την ωραία Ελένη, ο Αχιλλέας ήταν επίσης πολύ περήφανος και ευερέθιστος, τόσο πού η οργή του θα κόστιζε και στους συμπολεμιστές του και στους εχθρούς του.
Τα πρώτα χρόνια
Σύμφωνα με τους ελληνικούς μύθους που μιλούν για τον Αχιλλέα, ο ήρωας ήταν γιος του Πηλέα και της θέτιδας κόρης του Νηρέα. Η μητέρα του, προκειμένου να κάνει τον γιο της αθάνατο και το σώμα του άτρωτο,τον κρατούσε πάνω από την θεϊκή φωτιά ή σύμφωνα με κάποιες πηγές πάνω από τα νερά του ποταμού της Στυγός. Όμως, καθώς κρατούσε το βρέφος από τη φτέρνα, εκείνο το κομμάτι του σώματός παρέμεινε με θνητή σάρκα και εν τέλει ήταν η αδυναμία που θα οδηγούσε στην πτώση του Αχιλλέα. Η Θέτιδα, γνωρίζοντας πως ο γιος της προοριζόταν για μία ένδοξη αλλά σύντομη ζωή, αποφάσισε να κρύψει τον Αχιλλέα μακριά από τον κόσμο και έτσι το αγόρι μεγάλωσε με την βασιλική οικογένεια του Λυκομήδη στην Σκύρο, ενώ σύμφωνα με κάποιες πηγές ήταν μεταμφιεσμένο σε κορίτσι. Κάποιες πηγές επίσης, αναφέρουν την εκπαίδευση του ήρωα κοντά στον Χείρωνα, τον σοφό κένταυρο που είχε σαν μαθητή και τον ίδιο τον Ηρακλή.
Sponsorship Message
This article was sponsored by Total War™
Command huge real-time battles and a sandbox campaign based on the Trojan War in A Total War Saga: TROY. Coming in 2020. Available to wishlist now on Steam. Learn MoreΟ πόλεμος της Τροίας
Σίγουρα, η μεγαλύτερη και πλουσιότερη πηγή που έχουμε για τα κατορθώματά του Αχιλλέα, είναι η αφήγηση του Ομήρου για τον Τρωικό πόλεμο στην Ιλιάδα. Όντως, είναι γεγονός πώς ο Αχιλλέας είναι ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, καθώς ο Όμηρος περιγράφει το όλο έργο από τη σκοπιά του θυμού του Αχιλλέα. Στην αρχή της ιστορίας, ο Οδυσσέας, ο πολυμήχανος βασιλιάς της Ιθάκης, είχε σταλεί σε αποστολή να βρει τον Αχιλλέα και να τον πείσει να συμμετέχει στον επερχόμενο πόλεμο μεταξύ Ελλήνων και Τρώων. Ο Οδυσσέας ήταν ξακουστός διαπραγματευτής και σε συνδυασμό με την δίψα του Αχιλλέα για δόξα η αποστολή στέφθηκε με επιτυχία και ο ήρωας έφυγε για την Τροία, αφήνοντας πίσω τον γιο του Νεοπτόλεμο. Μαζί του πήγαν 50 γρήγορα πλοία το καθένα από τα οποία κουβαλούσε 50 άντρες, του προσωπικού του στρατού, τους Μυρμιδόνες ξακουστοί και τρομεροί πολεμιστές, που ο ίδιος ο Δίας τους είχε μεταμορφώσει από μυρμήγκια σε ανθρώπους και τους είχε δώσει στον γιο του τον Αιακό, βασιλιάς της Αίγινας και πατέρα του Πηλέα.
Η πολιορκία της Τροίας από τους Αχαιούς κράτησε 10 χρόνια και κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Αχιλλέας πρωταγωνίστησε στην μάχη και πολιόρκησε περισσότερες από 23 πόλεις στην γύρω περιοχή. Στην αρχή της σύγκρουσης, ο ήρωας μάλιστα είχε στήσει ενέδρα στον Τρώα πρίγκιπα Τρωίλο όποιος έπινε από μία πηγή και τον σκότωσε στο όνομα του Απόλλωνα. Αυτό ήταν καλός οιωνός για τους Έλληνες, καθώς ένας χρησμός προέβλεπε πως εάν ο πρίγκιπας σκοτωνόταν πριν φτάσει την ηλικία των 20 ετών, τότε η Τροία θα έπεφτε. Σύμφωνα με κάποιες πηγές όμως, η δολοφονία του Τρώα πρίγκιπα έγινε μέσα στο ιερό του Απόλλωνα και ίσως αυτός είναι ο λόγος πίσω από την τρομερή οργή του τοξότη Θεού απέναντι στον Αχιλλέα.
Και ενώ τα πράγματα είχαν αρχίσει να δείχνουν θετικά για τους Έλληνες, σε αυτό το σημείο η τύχη στους άλλαξε δραματικά όταν ο Αγαμέμνονας, βασιλιάς των Μυκηνών και αρχηγός των ελληνικών δυνάμεων, ήρθε σε ρήξη με τον μεγάλο πολεμιστή και ο Αχιλλέας αποσύρθηκε από τη μάχη. Η διαφωνία ξεκίνησε όταν ο Αχιλλέας απήγαγε δύο όμορφες κοπέλες σε μία από τις επιδρομές του - την Βρισηίδα και την Χρυσηίδα. Κράτησε για τον εαυτό του την πρώτη και έδωσε την Χρυσηίδα στον Αγαμέμνονα. Ωστόσο πατέρας της Χρυσηίδας, ο Χρύσης, πρόσφερε δελεαστικά δώρα για την ασφαλή επιστροφή του κοριτσιού. Ο Αγαμέμνονας αρνήθηκε, και ίσως επειδή η κοπέλα ήταν ιέρεια του Απόλλωνα, ο θεός νευρίασε με αυτήν την απόφαση και έστειλε αρρώστια να πέσει στο στρατόπεδο των Αχαιών. Ο Αγαμέμνονας εν τέλει υποχώρησε, αλλά πήρε για τον εαυτό του, προκειμένου να ξεπεράσει την απώλεια, την Βρισηίδα από τον Αχιλλέα. Προσβεβλημένος από την αρπαγή και ισχυριζόμενος πως ατιμάστηκε μπροστά σε όλους τους συμπατριώτες του, ο Αχιλλέας και οι Μυρμιδόνες αποχώρησαν από το στρατό και έκατσαν εκτός για το υπόλοιπο του πολέμου.
Χωρίς πια τον τρανό πολεμιστή τους ο στρατός των Αχαιών έχασε την καλή του τύχη και οι Τρώες πήραν θάρρος από την απουσία του Αχιλλέα και έφτασαν επικίνδυνα κοντά στα τείχη του στρατοπέδου με τις επιθέσεις τους, καταφέρνοντας ακόμα να βάλουν και φωτιά στα ελληνικά καράβια. Ο Αγαμέμνωνας πρόσφερε πλουσιοπάροχα δώρα και την επιστροφή της Βρισηίδας μάταια όμως. Πάνω στην κρίσιμη ώρα του μεγάλου κινδύνου, ακόμα και ο καλύτερος φίλος του Αχιλλέα, ο Πάτροκλος, παρακάλεσε τον ήρωα να επιστρέψει στη μάχη ή τουλάχιστον να επιτρέψει σε εκείνον να οδηγήσει τους Μυρμιδόνες στον πόλεμο. Ο Αχιλλέας συμφώνησε στην πρόταση, δίνοντας στον Πάτροκλο την πανοπλία του και βάζοντας τον φίλο του να του υποσχεθεί πως θα έμπαινε στη μάχη μόνο για άμυνα και δεν θα κυνηγούσε τους Τρώες πίσω στην πόλη. Οταν οι Τρώες είδαν τον πάνοπλο Πάτροκλο νόμιζαν ότι ήταν ο Αχιλλέας που γύρισε και πανικοβλήθηκαν. Ο Πάτροκλος, μεθυσμένος από την επιτυχία, αγνόησε τις εντολές του αρχηγού του και κυνήγησέ τους Τρώες που υποχωρούσαν, σκοτώνοντας ακόμα και τον Σαρπηδόνα από την Λυκία, τον γιο του Δία λ,και έφτασε μέχρι τα τείχη της Τροίας. Δυστυχώς όμως για τον νεαρό πολεμιστή,ο Απόλλωνας, που προστάτευε τους τρώες αποφάσισε να επέμβει εκείνη τη στιγμή και έριξε το κράνος και την πανοπλία από το σώμα του Πατρόκλου και οδήγησε το δόρυ του Έφορβου να τον χτυπήσει στην πλάτη.Ο Πάτροκλος τραυματίστηκε από το χτύπημα, όμως ο Έκτορας, ο πρίγκιπας της Τροίας, ήταν εκεί για να καταφέρει το τελειωτικό, θανάσιμο χτύπημα. Μία μεγάλη μάχη ακολούθησε για το ποιος θα ανακτήσει το σώμα, με τους Αχαιούς, που τους οδηγούσε ο Μενέλαος και ο Αίαντας, να καταφέρνουν τελικά να πάρουν το νεκρό Πάτροκλο πίσω στο στρατόπεδο.
Η οργή του Αχιλλέα
Όταν ο Αχιλλέας ενημερώθηκε για την τραγωδία γέμισε θυμό. Θα πολεμούσε και θα έπαιρνε τρομερή εκδίκηση για το θάνατο του φίλου του. Αμέσως ζήτησε από τη μητέρα του, την Θέτιδα, μία καινούργια πανοπλία και εκείνη παρήγγειλε στον Ήφαιστο, τον Θεό της μεταλλουργίας, να φτιάξει για τον ήρωα την σπουδαιότερη πανοπλία όλων. Ο Όμηρος περιγράφει την πανοπλία με μεγάλη λεπτομέρεια• η αστραφτερή ασπίδα απεικόνιζε όλων των ειδών τις σκηνές σε χρυσό και ασήμι, οι περικνημίδες ήταν από αστραφτερό κασσίτερο και το κράνος στην κορυφή από χρυσό.
Ο Αχιλλέας όρμησε με τη θεϊκή πανοπλία του γεμάτος θυμό και έπεσε πάνω στον εχθρό σε όλα τα μέτωπα, στέλνοντας πολλούς τρώες ήρωες στον Άδη. Έπειτα, προσπάθησε να βρει τον Έκτορα και παρόλο που ο Απόλλωνας επιχείρησε τρεις φορές να προστατέψει τον πρίγκιπα σε πέπλο από ομίχλη, εν τέλει οι δύο άντρες συναντήθηκαν και μονομάχησαν έξω από τα τείχη της Τροίας. Ο Έκτορας παρόλο που ήταν καλός πολεμιστής δεν μπορούσε να συναγωνιστεί τον Αχιλλέα, ο οποίος τον νίκησε γρήγορα, τον σκότωσε, τον έδεσε στο άρμα, έσυρε το πτώμα του μπροστά στα τείχη της πόλης με την οικογένεια του νεκρού να παρακολουθεί και να πενθεί και πήρε το σώμα στο στρατόπεδο των Αχαιών, διαπράττοντας μία ιερόσυλη πράξη, σπάζοντας κάθε κανόνα στον πόλεμο.
Ο Πρίαμος, ο βασιλιάς της Τροίας, ταξίδεψε μεταμφιεσμένος στο στρατόπεδο του εχθρού, ( με τη βοήθεια του Ερμή) για να παρακαλέσει τον Αχιλλέα να γυρίσει το σώμα του γιου του ώστε να ταφεί όπως του έπρεπε. Έπειτα από διαπραγματεύσεις και με την συμβολή της Αθήνας ο Αχιλλέας συμφώνησες το αίτημα του γέρου βασιλιά.
Πέρα αυτά τα δραματικά γεγονότα, ο πόλεμος συνεχιζόταν και ο Αχιλλέας εξακολουθούσε να κυριαρχεί στις μάχες, σκοτώνοντας τον Μέμνονα, τον βασιλιά των Αιθιόπων, ανιψιό του Πριάμου. Ωστόσο, το τέλος ήταν κοντά για τον σπουδαίο πολεμιστή. Πόσο πως φοβόταν η μητέρα του παρά την δόξα και τη φήμη που είχε κερδίσει, ο ήρωας μας ήταν γραφτό να πεθάνει στην ακμή του. Για μία ακόμα φορά ήταν ο Απόλλωνας αυτός που επενέβη και οδήγησε το βέλος του Πάρη - του πρίγκιπα της Τροίας που είχε ξεκινήσει τον πόλεμο όταν έκλεψε την ωραία Ελένη. Φυσικά το βέλος βρήκε το μόνο τρωτό σημείο, την φτέρνα, και ο Αχιλλέας πέθανε. Ο Αίαντας κατάφερε να ανακτήσει το σώμα πίσω στο στρατόπεδο των Αχαιών όπου έγιναν νεκρικοι αγώνες προς τιμήν του πολεμιστή. Την μεγάλη πανοπλία κέρδισε, έπειτα από σύγκρουση με τον Αίαντα, ο Οδυσσέας, του οποίου η σκέψη για το κόλπο με τον Δούρειο ίππο,θα έφερνε τέλος στη πολιορκία και θα χάριζε τη νίκη στους Έλληνες.
Απεικόνιση στη Τεχνη
Ο Έλληνας ήρωας είναι δημοφιλής έμπνευση για την αρχαία ελληνική τέχνη, καθώς εμφανίζεται σε αγγεία σε όλη την Ελλάδα. Σκηνές σε μελανόμορφα και ερυθρόμορφα αγγεία από τον 7ο έως τον 5ο αιώνα προ Χριστού, περιλαμβάνουν τον Πηλέα να δίνει τον γιο του στη φροντίδα του Χείρωνα, τον Αχιλλέα να παίρνει την θεϊκή πανοπλία από τη μητέρα του τη Θέτιδα, τον ήρωα να σκοτώνει τον πρίγκιπα Τρωίλο, να σκοτώνει τον Έκτορα και να τον σέρνει με το άρμα. Ο Αχιλλέας όταν απεικονίζεται πάνοπλος ,συνήθως φοράει κορινθιακό κράνος και κρατάει ασπίδα με το κεφάλι της γοργόνας. Μία από τις πιο γνωστές απεικονίσεις ( υπάρχουν πάνω από 150 ) είναι εκείνη του Αχιλλέα και του Αίαντα να παίζουν επιτραπέζια ζάρια, ενώ φορούν τη πανοπλία τους, όντας σε διάλειμμα, στον Τρωικό πόλεμο. Ίσως το γνωστότερο δείγμα είναι ο μελανόμορφος αμφορέας που χρονολογείται στο 530 π.Χ και βρίσκεται τώρα στο μουσείο του Βατικανού.
