O Θουκυδίδης(περ.460/455-399/398 π.Χ) ήταν ο Αθηναίος στρατηγός, ο οποίος συνέγραψε την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου ανάμεσα στην Αθήνα και την Σπάρτη, ο οποίος διήρκεσε από τον 431π.Χ έως το 404π.Χ. Παρόλα αυτά, η Ιστορία του Θουκυδίδη δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, και ως εκ τούτου τελειώνει χρονικά, κατά τον χειμώνα του 411π.Χ. Η Ιστορία του ήταν διαιρεμένη σε 13 ξεχωριστά από μεταγενέστερους λόγιους, αλλά τώρα στην νεότερη μορφή της διαιρείται σε οκτώ βιβλία. Ο Θουκυδίδης συχνά θεωρείται ως ο πρώτος ιστορικός, ο οποίος μετέρχεται 'μοντέρνες' ιδέες λόγω της μεθοδολογίας του, των ιδεολογιών του, αλλά και τόσο του τρόπου, με τον οποίο χρησιμοποιεί τους αυτόπτες μάρτυρες ως πηγές και τις διασταυρώνει, όσο και του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιεί τις δημηγορίες. (Πρόκειται για ένα πολυσυζητημένο θέμα εξαιτίας του προβλήματος ερμηνείας αναφορικά με το τι εννοεί ο Θουκυδίδης όταν περιγράφει πως θα καταπιαστεί με το γράψιμο των δημηγοριών, όπως στο χωρίο (1.21), όπου δεν είναι εμφανές αν οι λόγοι που παραθέτει μπορούν να θεωρηθούν ακριβείς μεταφορές των όσων είχαν ειπωθεί, ή αν έχουν κατασκευαστεί ελαφρώς από τον Θουκυδίδη για να τον βοηθήσουν στην πραγμάτευση των θεμάτων του). Το έργο του προορίζεται πολύ περισσότερο να αποτελέσει ένα "κτήμα ες αεί"(1.22), παρά ένα έργο σχεδιασμένο να ευχαριστήσει το κοινό. (Μία από τις πιθανές έμμεσες κατηγορίες που εκτοξεύει σε βάρος του Ηροδότου και των υπόλοιπων χρονογράφων της εποχής του.)
Παρόλα αυτά, η Ιστορία του Θουκυδίδη δεν ήταν σε καμία περίπωση η πρώτη ιστορία, για την οποία μπορεί να υποστηριχτεί πως έχει αντλήσει τις καταβολές της από την προφορική 'ιστορία' του Ομήρου της ηρωϊκής εποχής του Έλληνα. Ακόμα, μια φανερή διαφοροποίηση που αξίζει να σημειωθεί είναι πως ενώ ο Όμηρος εμπνεύστηκε από τις Μούσες, ο Θουκυδίδης εμπνεύστηκε από τις ''ιστορίες''του, τις έρευνες του( η λέξη που χρησιμοποιείται για την ιστορία προέρχεται στα αρχαία ελληνικά από την ίδια ελληνική λέξη που σημαίνει την έρευνα. Και σε αυτήν την περίπτωση ο Θουκυδίδης έρχεται δεύτερος, δεδομένου πως ο πρώτος που κατέγραψε τα ευρήματα του ως 'ιστορία'· ήταν ο σύγχρονος του ο Ηρόδοτος, ο οποίος το πραγματοποίησε. (σε μεγαλύτερη κλίμακα αν και υπήρχαν και 'πρωτοιστορικοί', οι οποίοι έγραψαν πριν από αυτόν σε μικρότερο βαθμό). Ενώ μάλιστα ο Ηρόδοτος δεν εμπνεύστηκε από τις Μούσες(παρά το γεγονός πως ενυπάρχουν ορισμένα χωρία στο έργο του, που φαίνεται ο Ηρόδοτος σαν να βρισκόταν υπό την επήρεια της έμπνευσης τους), αυτός εμπλέκει και θεωρεί τους θεούς και τις δεισιδαιμονίες ως κινητήριες δυνάμεις και υπαίτιους για τα γεγονότα.
Υπάρχουν δύο "Βίοι του Θουκυδίδη", οι οποίοι όμως αμφότεροι υπολείπονται αληθινών βιογραφικών στοιχείων (ειδικά αν συγκριθούν με έναν από τους αντίστοιχους βίους του Πλουτάρχου): η καλύτερη και πιο λεπτομερής αναφορά για την ζωή του Θουκυδίδη, γράφτηκε από έναν γραμματικό του 6ου αι.μ.Χ, ονόματι Μαρκελλίνο. Στο έργο του συνδυάζεται η βιογραφία και η λογοτεχνική κριτική.Από το Μαρκελλίνο είναι γνωστό πως ο πατέρας του Θουκυδιδη ονομαζόταν Ολορός( Θρακικής προέλευσης όνομα). Ακόμα, πιθανώς να υπήρχε κάποια σχέση με τον Κίμωνα, εφόσον Ολορός ήταν επίσης και το όνομα του παππού του Κίμωνα. Παρόλα αυτά, η αξιοπιστία αυτών των πληροφοριών δεν είναι βέβαιη.
Κατά τη διάρκεια της στρατηγίας του, στάλθηκε στην Θράκη για να αντιταχθεί στις ενέργειες του Σπαρτιάτη στρατηγού Βρασίδα. Στο διάστημα αυτό, ο Θουκυδίδης απέτυχε να υπερασπιστεί την πόλη της Αμφίπολης και ως αποτέλεσμα οδηγήθηκε στην εξορία από τον Αθηναϊκό λαό για 20 έτη. Δεν είναι γνωστό με ακρίβεια τι συνέβη στο Θουκυδίδη μετά από αυτήν του την καταδίκη, δεδομένου πως δεν γίνεται καμία αναφορά από τον ίδιο για τις πράξεις μετά την αποτυχία στην Αμφίπολη.(την οποία μάλιστα την διηγείται σε τρίτο πρόσωπο). Παρόλα αυτά, είναι εύλογο να υποθέσουμε πως η εξορία του αποτέλεσε για αυτόν μια σπουδαία ευκαιρία για να κατορθώσει να συγκεντρώσει πληροφορίες και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, τους Αθηναίους και τους Σπαρτιάτες. Ίσως ο Θουκυδίδης να είχε επιστρέψει στην Αθήνα γύρω στο 404π.Χ, με την πτώση της Αθηναϊκής δημοκρατίας και την εγκατάσταση των Τριάκοντα Τυράννων στην Αθήνα από τους νικητές Σπαρτιάτες. Βέβαια, αυτό δεν είναι σίγουρο.
Υπάρχουν ποικίλα στοιχεία στις Ιστορίαι τα οποία αξίζει να επισημανθούν: Ο επιτάφιος λόγος του Περικλή(2.35-6), η περιγραφή του λοιμού(2.47-54), η Μυτιληνιακή Συζήτηση (3.36-50), ο διάλογος των Μηλίων(5.85-113), και η Σικελική εκστρατεία(6&7) και τα εισαγωγικά του τμήματα, τα οποία περιλαμβάνουν την Αρχαιολογία και την ιστορική του Μέθοδο(1.1-23).
