آئولوس سازی بادی است که توسط یونانیان باستان نواخته می شد. این ساز همچنین با نام "کالاموس" یا "لیبیکُس لوتوس" شناخته می شد که به موادّ تشکیل‌دهنده‌ی قسمت‌های مختلف این ساز مرتبط است: به ترتیب، نِی و گیاه نیلوفر آبی لیبیایی. احتمالا آئولوس رایج‌ترین ساز در یونان باستان بوده است که در فستیوال‌ها، راهپیمایی‌های تولد و مرگ، بازی‌های ورزشی _ برای ورزشکاران که ریتم تمرینات را حفظ کنند، موقعیت‌های اجتماعی و اجراهای تراژدی در تئاتر یونان باستان، نواخته می شد. این ساز با الهه "دایانیسوس" مرتبط بود و اغلب در مهمانی‌های خصوصیِ شراب‌خواری (drinking parties)، نواخته می شد.
ویژگی‌ها
لوله‌ای دایره‌ای یا "بُمبایک" ساخته‌شده از نِی، شمشاد، استخوان، عاج یا بعضا فلزاتی مانند برنز و مِس، دارای یک، دو و یا سه دهانه‌ی پیازدار بود که صدایی متفاوت به این ساز می داد. خودِ لوله می توانست تا پنج قسمت کاملا بهم پیوسته باشد. صدا از طریق دمیدن و ایجاد لرزش در نِی (چاکنای) تک یا دوتایی در محدوده‌ی دهانه، تولید می شد. هفت حفره (ترِماتا) گاهی طول لوله را با یک حفره‌ی اضافه قطع می کردند تا یک اُکتاو دیگر از نت‌ها تولید شود. تُنالیته می توانست از طریق گرداندن حلقه‌های برنزی بین دهانه و لوله تنظیم شود. مکررا دو "اُولوی" با یکدیگر (دیاولوس) در دهانه نصب می شدند تا صدایی پرحجم‌تر یا دو ملودی را تولید کنند. صدایی که توسط "آئولِت" (نوازنده) تولید می شد، ریتمیک و نافذ بود و نوازنده اغلب گروه کُر مردان را همراهی می کرد.
اختراع حلقه‌ها و کلیدهایی ( پرونوموس) از جنس نقره و برنز به نوازندگانِ تبتیِ آئولوس ( 400 سال پیش از میلاد) نسبت داده می شود که این حلقه‌ها و کلیدها قادر بودند حفره‌هایی متفاوت را بر روی ساز باز کنند و ببندند که کارکرد آن‌ها بیشتر شبیه کلیدهای سازهای بادی مدرن مانند کلارینت بوده است.
نمونه‌های باقی‌مانده
اولین نمونه‌های باقی‌مانده از آئولی در کوئیلادا، تِسالی یافت شده است که به دوره‌ی نئولیتیک (5000 سال قبل از میلاد) باز می گردد. این سازها به‌وسیله‌ی استخوان حکاکی شده اند و پنج حفره دارند که به‌صورت نامنظم در طول ساز قرار گرفته اند. یک آئولوسِ دوتاییِ کاملا استخوانی با حلقه‌های آهنگین برنزی، از قرن چهارم قبل از میلاد از منطقه‌ی تِسالونیکی باقی مانده است و بسیاری از قطعات پراکنده درنتیجه‌ی حفاری‌هایی در منطقه‌ی دِلوس یافت شده است که شواهدی مبنی بر وجود کارگاه در آن‌جا وجود دارد. اولین ارائه‌های هنری مربوط به مجسمه‌های مرمر کوچک از جزایر سیکلادیک است (2300-2700 قبل از میلاد). نوازندگان آئولو، چه زن و چه مرد، عموما با رنگ قرمز آتنی و سیاه‌شکل بر روی گلدان‌هایی از قرن هفتم پیش از میلاد به تصویر کشیده شده اند و تصاویری از "هرکول" و "سَتیرز" درحال نوازندگی را شامل می شوند. سفال‌ها (کوزه‌ها)ی تزیینی نیز، به مناسبت‌هایی، بَندی چرمی (فوربِیا) را به تصویر می کشند که ساز را در موقعیت بالای دهان و حتی محفظه‌ی ساز (سیبِن) را بالای شانه‌ی نوازنده نگه داشته است.
