Linearno A pismo je predstavljalo sistem pisanja koji je koristila Minojska civilizacija. Primerci ovog pisma su pronađeni na Kritu, na lokacijama kao što su Aja Trijada, Knosos i Festos. Primerci linearnog A pisma su takođe pronađeni i izvan Krita, uključujući lokaciju Trianda na severozapadnoj obali Rodosa, kao i na Miletu. Pronalasci na ovim lokacijama svedoče o kulturološkim vezama sa Minojcima. Nažalost, linearno A pismo je i dalje nedešifrovano.
Poreklo linearnog A pisma
U kasnom 19. veku, engleski arheolog, Ser Artur Evans, objavio je članak pod naslovom ''Kritski piktografi i predfeničansko pismo'', zasnovano na istraživanju velikog broja znakova i kratkih natpisa nađenih na Kritu i kontinentalnoj Grčkoj. Tokom iskopavanja u Knososu 1901. Evans je pronašao arhivu glinenih tablica, sličnu onima pronađenim na Bliskom istoku. Tablice koje je Evans pronašao sadržale su nekoliko pisama od kojih su sva bila do tada nepoznata.
Najstariji od tih sistema pisanja bilo je piktografsko pismo razvijeno oko 2000. pre n. e. a danas je poznato kao kritski hijeroglifi. Jedan drugi sistem pisanja, razvijen oko 1700. pre n. e. nazvan je linearno A pismo. Dok kritski hijeroglifi imaju izgled piktografa, linear A je linearno pismo: većina natpisa koje sadrže dokumentovane tablice raspoređena je u kvadratnim poljima, te su uglavnom dugi između četiri i devet redova. Nijedno od ova dva pismo do dana današnjeg nije dešifrovano. Spekuliše se da i kritski hijeroglifi i linear A predstavljaju isti jezik. Broj znakova koje sadrži linearno a pismo kreće se između 77 i 85, po mišljenju stručnjaka, što bi značilo da je to silabičko (slogovno) pismo.
Sprovedeno je više istraživanja kako bi se identifikovao jezik linearnog A pisma, ali bez uspeha. Mnogi stručnjaci tvrde da linearno A pismo predstavlja predhelenski jezik koji nije povezan sa grčkim. Postoje čak i određene teorije prema kojima linearno A pismo predstavlja jezik koji uopšte i ne pripada porodici indoevropskih jezika. Prema nekim drugim studijama, spekuliše se da je linear A povezan sa staroevropskom Vinčanskom kulturom.
Evans je pronašao još jednu grupu znakova koji su identifikovani kao linearno B pismo. Iako Evans toga nije bio svestan, linearno B pismo je adaptacija linearnog A pisma, prilagođena pisanju arhaičnog grčkog jezika. Linearno B pismo je dešifrovano 1953. od strane Majkla Ventrisa, više od decenije po smrti Artura Evansa.
Materijalni oblik i upotreba
Iako je linearno A pismo i dalje nedešifrovano, neki naučnici su pokušali da razumeju celokupnu poruku određenih zapisa na ovom pismu na osnovu funkcionalnog poređenja sa linearnim B pismom. Na osnovu tih studija, tvrdi se da se takvi natpisi odnose na računovodstvene podatke i druge oblike vođenja evidencije i administracije. Ovo mišljenje je u skladu sa činjenicom da su minojske palate imale izuzetan skladišni kapacitet i da se veruje da su delovale kao centri za preraspodelu.
Neki natpisi pronađeni su na stolovima za libaciju, povezani sa ritualnim i religioznim predmetima (npr. zavetne terakote ili bronzane figurice sa ritualnim pokretima, zlatni nakit, grnčarija i kamene posude) pronađenim u svetilištima, koja se nalaze na ili blizu vrhova planina, datiranih u minojski period, a ponekad se nazivaju i ruralna svetilišta. Ovo je primer moguće ritualne ili religijske upotrebe linearnog A pisma.
Većina primeraka linearnog A pisma nalazi se na glinenim tablicama. Neki drugi primeri su pronađeni na grnčariji, kamenim pečatima, privescima i ispisanim građevinskim blokovima.
Napuštanje linearnog A pisma
Oko 1450. pre n. e. razvijeno je linearno B pismo. Ovo pismo predstavlja najstariji oblik pisanja grčkog jezika za koji znamo. Pošto ovo pismo deli mnoge znakove sa starijim linearnim A, došlo se do zaključka da je linear B nastao kada su pisari prilagodili linear A novom jeziku: grčkom. Ova ideja je podržana činjenicom da linearno A pismo nije pogodno za pisanje grčkog jezika.
Kako se Mikenska civilizacija uzdizala sredinom 2. milenijuma pre n. e. a Minojci slabili, linearno B pismo zamenilo je starije linearno A. Do otprilike 1450. p.n.e. većina minojskih lokaliteta na Kritu je uništena i linearno A pismo u Knososu je zamenjeno linearnim B. Konačno, oko 1400. pre nove ere, linearno A pismo je potpuno napušteno i celokupno pisanje u Grčkoj i na Kritu je obavljano korišćenjem linearnog B pisma.
