Didache (Koine Yunancası: διδαχή), "Havarilerin Öğretisi" ya da "On İki Havarinin Öğretisi" olarak da bilinir, erken dönem Hristiyan ahlakını, uygulamalarını ve düzenini açıklayan esrarengiz bir ilkel kilise belgesidir.
Keşif & Buluşma
Havarilerin Öğretileri'nin (Didache) varlığı, Nikomedia'nın Rum Ortodoks metropoliti Philotheos Bryennios tarafından MS 1873'te Küçük Asya'da (modern Türkiye) bir manastırda keşfedilene ve daha sonra MS 1883'te yayınlanana dek bilinmiyordu. Codex Hierosolymitanus'un içinde yer alan belgenin kendi tarihi yoktur ve bir zaman dilimini gösterebilecek herhangi bir dış olaydan söz edilmemektedir. Ayrıca, herhangi bir yazar da belirtilmemiştir. Bu nedenle, Havari Öğretileri'nin (Didache) tarihlendirilmesi zordur ve ortaya çıkışından bu yana tartışmalara neden olmuştur. Bununla birlikte, birinci yüzyılın ortalarından sonlarına kadar (MS 50-70) tarihlendirme konusunda bir fikir birliği varken, diğerleri MS 3. veya 4. yüzyıla kadar geç bir tarihlendirme üzerinde durmaktadır.
Orijinal el yazmaları Koine Yunancası ile yazılmıştır, ancak Süryanice, Latince ve Kıpti dillerinde de bulunmuştur. Kökeni spekülatif olmakla birlikte, dili ve keşfedildiği yer göz önüne alındığında, Kuzey Mısır, Güney Anadolu (günümüz Türkiye'si) ve diğer çeşitli Antik Yakın Doğu bölgeleri olası görünmektedir.
Metin
El yazması, çok aşamalı bir redaksiyona (belirli bir süre boyunca çoklu düzenleme süreçlerinden geçme) işaret eden bileşik bir belgedir. Üslup ve içerikteki farklılıklar, çok sayıda ön el yazmasının (daha önce düzenlenmemiş metinler) bir araya getirilerek mevcut metnin oluşturulduğunu düşündürmektedir.
Belge dört ana bölüm halinde yapılandırılmıştır. İlk bölüm olan "İki Yol" -ya yaşam yolu ya da ölüm yolu- (1-6. Bölümler), din değiştirenleri ilk ayin olan vaftize ve sürekli ayin olan Efkaristiya'ya hazırlamak için Hıristiyan yaşamına yönelik ahlaki talimatlardır.Üslupsal yaklaşımı hem antik Yunan felsefi edebiyatını hem de klasik Yahudi bilgelik edebiyatı modasını yansıtmaktadır.
İkinci bölüm vaftiz, yemek ve Efkaristiya ile ilgili ritüel uygulamalara dair talimatlardan oluşur (7-10. Bölümler). Oruç tutmak için uygun günler, uygun bir vaftizin nasıl yapılacağı ve şükran duası hakkındaki öğretiler, ilk olmasa da en eski kaydedilen litürjik el kitaplarından bazılarıdır.
Üçüncü bölüm (11-15. Bölümler) ilk Hıristiyan Topluluğu'ndaki önderler -peygamberler ve öğretmenler ile ilgili talimatlar verir. Bu bölüm, önceden var olduğu varsayılan bir Hristiyan topluluğundaki yetkilileri kabul etmek için özel bir protokolü temsil eder.
Dördüncü ve son bölüm (16. Bölüm) eskatolojik niteliktedir; sebat öğütleri, son zamanlara ve sıkıntılara ilişkin uyarıların yanı sıra İsa Mesih'in "İkinci Gelişine" de yer verir. Bu apokaliptik tonlar Matta, Markos, 1. Selanikliler ve Vahiy İncillerinde bulunan benzer dille paraleldir.
Yahudi tarihçi Sezariyeli Eusebius'un yanı sıra Athanasius, Origen ve Rufinus gibi bazı Kilise Babaları da Havarilerin Öğretileri (Didache)'ne dışarıdan atıfta bulunmuşlardır.
