Publius Quinctilius Varus

Publius Quinctilius Varus (yaklaşık M.Ö. 46 - M.S. 9), İmparator Augustus'un yönetimi altında görev alan Romalı bir politikacı ve generaldi. En çok, Roma'da büyük bir şok yaratan ve Roma'nın Ren Nehri'nin ötesine yayılmasının fiilen engellendiği Varus Muharebesi sırasında Cermen kabileleri tarafından pusuya düşürüldüğünde üç Roma lejyonunun öldürülmesine neden olmasıyla akıllara yer etmiştir.

Yaşamının İlk Yılları

Publius Quinctilius Varus M.Ö. 46 civarında eski bir soylu ailede dünyaya geldi. Babası Sextus Quinctilius Varus bir cumhuriyetçiydi. Sextus M.Ö. 49 yılında quaestor (yüksek dereceli memur) olmuş ve Pompey'e karşı yapılan savaş sırasında Corfinium şehrini Jül Sezar'ın kuşatmasına karşı savunmuştur. Jül Sezar suikaste uğradığında, Sextus, Filippi Muharebesi sırasında Marcus Antonius ve Augustus'a karşı savaşıyordu. Marcus Antonius ve Augustus son cumhuriyetçileri de yenince Sextus intihar etmişti.

Publius Quinctilius Varus babasının cumhuriyetçi çizgisinden uzaktı. Augustus'un siyasi bir müttefiki olmuş ve M.Ö. yaklaşık 21 yılında quaestor (yüksek dereceli memur) görevine getirilmişti. Varus, İmparator Augustus'un sağ kolu Marcus Vipsanius Agrippa'nın kızı Vipsania Marcella Agrippina ile evlenmişti. Varus, M.Ö. 13 yılında, kendisi de Agrippa'nın kızlarından biri olan Vipsania Agrippina ile evli olan Augustus'un üvey oğlu Tiberius ile birlikte konsül yapılmıştı. Varus daha sonra Augustus'un torunu Claudia Pulchra ile evlenecektir. Cassius Dio, Varus'u beceriksiz bir askeri komutan olarak tanımlamış, aynı zamanda saf ve buyurgan biri olduğunu ifade etmiştir. Velleius Paterculus ise Varus'u hantal ve tembel olan sessiz sakin bir adam olarak tanımlamıştır. Varus'u Augustus'la olan yakın bağları sayesinde mesleğinde ilerlemiş biri olarak görüyorlardı.

Meslek Hayatı

Varus'un Roma siyasi hayatında güç kazandığı dönemde imparatorluk iki ana çatışmaya sahne oluyordu: Pannonian isyanı ve güçlü Cermen kabile liderlerinden biri olan Maroboduus. İmparatorluk seçkinleri aynı zamanda yeni fethedilen bölgelerdeki kargaşa potansiyelinin de farkındalardı. Bir yöneticinin yalnızca başarılı bir askeri komuta yeteneğine sahip olduğunu kanıtlamış biri olması değil, aynı zamanda yeni bir şehri düzenleme ve organize etme konusunda da yetkin olması gerekiyordu. Varus'a, Senato tarafından yönetilen bölgelerden biri ve Afrika bölgesi yöneticiliği verildi. Bu bölge, diğer tüm garnizonlu bölgeler gibi imparator tarafından yönetilirken, bir lejyona sahip tek bölge olması nedeniyle çok prestijli bir pozisyona sahipti. Varus, M.Ö. 8-7 yılları arasında Roma İmparatorluğu'nun bu bölgesini yönetmiş ve adını Hadrumetum ve Achulla kentlerinin sikkelerine yazdırmıştı. Daha sonra yeniden Suriye bölgesine yönetici olarak atanmış ve burada Roma ordusunun altıda birini komuta etmişti.

M.Ö. 7 yılında Varus Suriye'ye gelmişti. Suriye, imparatorluğun en önemli bölgelerinden biriydi çünkü Suriye'deki dört Roma imparatorluk lejyonu Partlara karşı doğu sınırını koruyordu. British Museum'da, üzerinde imparatorun başı etrafında "Imperator Caesar Augustus" ve "Publius Quinctilius Varus" yazıları bulunan ve lejyonun iki kartalı ile iki adam arasındaki yakın bağları gösteren antik bir sikke bulunmaktadır.

Varus, Suriye bölgesi yöneticisi olarak, Yahudiye'nin de içinde bulunduğu vasal krallıklarda barışın sağlanmasından da sorumluydu. Yahudiye Kralı Hirodes, Roma'nın en yakın ve en sadık müttefikiydi. Saltanatının son dönemlerinde Hirodes, aynı zamanda halefi olacak olan oğlu Antipater'i vatana ihanetle suçlamıştı. Varus bu suçlamayı haklı bulmuştu ve Antipater idam ettirilmişti.

Hirodes üç yıl sonra hayatını kaybetmişti. Vasiyetinde krallığını hayatta kalan üç oğlu arasında paylaştırdığını yazmıştı - Hirodes Archelaus, Hirodes Antipa ve Philip. Hirodes Archelaus, Yahudiye ve Samarya'nın, Hirodes Antipas, Celile ve Perea'nın, Philip ise Gaulanitis'in hükümdarı olmuştu. Kısa süre sonra Hirodes Archelaus'un yönettiği bölgelerde ayaklanmalar çıkmıştı. Hirodes Archelaus'un birlikleri bu ayaklanmalarla başa çıkamamış ve Varus olaya müdahale etmek zorunda kalmıştı. Sepphoris ve Emmaus Nicopolis kentleri tahrip edilmiş ve 2.000 kişi çarmıha gerilmişti. Hirodes Archelaus'un toprakları pasifize edilmiş ve hükümdarlık görevi başlayabilmişti. Bu krizden sonra Varus Roma'ya dönmüştü.

Varus Roma'ya döndüğünde Roma siyasi bir değişimin ortasındaydı. Augustus, torunları Gaius ve Lucius'u halefleri olarak atamıştı. Tiberius Roma'yı terk etmiş ve Rodos'ta yaşamaya başlamıştı. Ancak Augustus'un bu planı yolunda gitmemişti çünkü her iki torunu da iki yıldan kısa bir süre içerisinde ölmüştü. Bu aile trajedisi nedeniyle Tiberius'un Rodos'tan geri dönmesi sağlanmış ve Augustus'un haleflerinden biri olarak seçilmişti. Tiberius'un geri dönüşünden sonra Varus, M.S. 6 civarında Cermanya bölgesine yönetici olarak atanmıştı. Atanması sebebiyle, üzerinde ''VAR'' işareti bulunan sikkeler askerlere hediye edilmiş ve bir kutlama bile düzenlenmişti.

Varus Muharebesi

Tiberius, Cermen kabilelerinin Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olarak yükümlülüklerini anlamaları ve yerine getirmeleri için bir güç gösterisi olarak M.S. 4 sonbaharı ve 5 yazında Cermanya'ya kapsamlı bir gezi düzenlemişti. M.S. 6 yılında, Orta Ren'den en az sekiz lejyon ve bir birliği Bohemya'daki Markoman kralı Maroboduus'a karşı kullanmak istemişti.

Aynı zamanda, Aşağı Ren'den gelen üç lejyon da Bohemya'ya karşı harekete geçerek Elbe Nehri boyunca saldıracaktı. Komutanları Gaius Sentius Saturninus'tu. Üçüncü bir ordu birliği Main boyunca ilerleyecekti. Orta Ren ordusunun toplanacağı modern Marktbreit yakınlarında dev bir karargâh inşa edilmişti. Ancak hiçbir şey olmadı çünkü Pannonia'daki bir isyan Tiberius'un planının uygulanmasını zora sokmuştu ve bastırılması üç yıl almıştı. Varus, Saturninus'un yerine geçmişti ve Ren ile Elbe arasında fethedilen bölgeleri aktif bir şekilde organize etmişti. Vergi toplamış, yeni yerleşim yerleri kurmuş ve gerektiğinde adaleti tesis etmişti.

M.S. 9 yazında Tiberius Pannonia'lıları bozguna uğratmış ve M.S. 10'da Bohemya ve Elbe'ye doğru saldırıya geçmek için hazırlıklara başlamıştı. Romalılardan kurtulmak isteyen Cermen liderler için harekete geçme zamanı gelmişti. Varus, Weser Nehri'ndeki yazlık karargâhındayken batıdaki Ren bölgesinde giderek artan bir isyanın haberi gelmişti. Bunun üzerine Varus, üç lejyonla (XVII, XVIII ve XIX) birlikte ilerlemeye ve Ren Nehri'ne dönmeden önce isyancıların bulunduğu bölgeden geçmeye karar vermişti.

Tek yol, erişilebilir küçük bir arazi şeridinden geçiyordu; güneyde Teutoburg ormanının erişilmez tepeleri yer alıyordu ve bataklıklar kuzeye doğru ilerlemeyi zorlaştırıyordu. Burası ağır lejyonerleri tuzağa düşürmek için ideal bir yerdi. Bu esnada üç lejyon, savaş güçlerinin en aza indirileceği bir konumdaydı. Varus Muharebesi'nde Arminius liderliğindeki Cermen kabileleri tarafından pusuya düşürülmüşlerdi. Kaçmaya çalışan bazı Romalı askerler Alman kabileleri tarafından yakalanmış ve öldürülmüştü. Esir alınan Romalılardan bazıları kafeslere konulup diri diri yakılırken, diğerleri köleleştirilmiş ya da fidye karşılığı serbest bırakılmıştı. Tacitus ve Florus, galip gelmiş olan Cermen kabilelerinin esir askerlere işkence ettiklerini ve tanrılarına kurban ettiklerini aktarmaktadırlar. Modern arkeologlar savaş alanının bir bölümünü kazarak katliam sırasında bölgede sivillerin de bulunduğunu kanıtlayan çok sayıda askeri obje ve başka nesneler ortaya çıkarmışlardır. Varus, tüm umutlarını yitirdiğini fark edince intihar etmiştir.

Savaştan sonra Romalılar, Germanicus'un M.S. 15-16'daki seferlerine ve daha sonraları yapılan birkaç savaşa rağmen Ren'in doğusundaki Cermenleri asla yenmeyi başaramadılar. Varus Muharebesi'nde kaybedilen lejyonların sayılarıyla bağlantılı olduğu düşünülen felaketin boyutu o kadar büyüktü ki, lejyonlar için XVII, XVIII ve XIX sayıları Roma Ordusu'nun savaş düzeninde bir daha asla kullanılmadı. Suetonius'a göre Augustus bu haberi duyduktan sonra aylarca elbiselerini yırtmış ve saçlarını kestirmeyi reddetmiştir. Daha sonraki yıllarda Augustus'un zaman zaman, "Quinctilius Varus, Lejyonlarımı bana geri ver!" diye feryat ettiği söylenir.

Arminius, Varus'un başını keserek Bohemya'ya, Kral Maroboduus'a hediye olarak göndermiş ve onu bir ittifaka ikna etmeye çalışmıştır. Maroboduus teklifi reddetmiş ve Varus'un cesedini Roma'ya göndermiştir. Augustus, Varus Muharebesi'ndeki yenilgi nedeniyle Varus'a duyduğu öfkeye rağmen, Varus'un başını imparatorluk ailesinin anıt mezarına gömdürtmüştür.