Narcissus yunan mitolojisinde yer alan, inanılmaz derecede yakışıklılığından dolayı sudaki yansımasına aşık olan bir karakterdir. Su perisi olan güzeller güzeli Ekho bile onun kendine olan bu düşkünlüğü doğrultusunda onun günden güne erimesini durduramaz. Narcissus'un adı, dönüştüğü çiçeğe ve abartılı şekilde kendine hayran olanlara veilmiştir.
Narcissus & Yansıması
Narcissus, Boeotia'daki Thespiae'de, nehir tanrısı Kephissos ile su perisi Liriope’nin oğlu olarak doğdu. Kahin Teiresias bir gün Narcissus'un annesine, oğlunun "eğer kendini asla bilmezse" uzun bir ömrünün olacağına dair kehanette bulunur. Yakışıklı delikanlı gençlik yıllarına ulaştığında, arkasında birçok üzgün ve kalbi kırık kız ve bir iki de erkek bırakmış olmasına rağmen, gönül telini titretebilen birini henüz bulamamıştır. Sonra bir gün tesadüfen su birikintisindeki yansımasıyla karşılaşıp kendisine aşık oluverir ve böylece karşılıksız aşkı son noktasına kadar yaşar. Elbette, bu tek taraflı ilişki hiçbir yere varmaz ve Narcissus kendini bir türlü yansımasından alamaz, çaresizce günden güne erir ve sonunda açlıktan ve susuzluktan ölür. Cesedi (veya bazı versiyonlarda kendi açtığı bıçak yarasından gelen kan) onun adı verilen çiçeklere dönüşerek bir nevi ölümsüzlüğe ulaşır.
Narcissus & Ekho
Efsanenin bir başka versiyonu, Romalı yazar Ovid'in çalışmasında bulunur. Hikayeye göre Narcissus her zamanki gibi yakışıklıdır fakat Ekho'yu zalimce reddeder. Güzel su perisi Ekho, kalbi kırık bir şekilde günden güne acısı yüzünden erir ve geriye sadece sesinin yankısı kalır. Bu ilgisizliği yüzünden, Narcissus öldürülür. Bir başka versiyonda ise Hera, dağ perileriyle ilişkisi olan kocası Zeus'un gizlice Olimpos Dağı'ndan kaçarken Ekho'nun hikayeleriyle dikkatini dağıtmasından ötürü onu cezalandırır. Bu da Ekho'nun neden sadece başkalarının ona söylediklerini tekrar edebildiğini açıklar. Narcissus bir gün ormanda geyik avlarken Ekho'yu lanetlenmiş haliyle karşılaşır. Bir kaç gereksiz tekrar edilmiş kelimeler ve cümlelerden sonra, Ekho Narcissus'u kucaklamaya çalışır ama reddederlir ve hızlıca ordan kaçar. Ekho da ormanda eriyip gider ta ki geriye sadece sesi kalana kadar.
Ameinias & Artemis
Narcissus'un orijinal efsanesinden ayrılan diğer hikayeler, Ekho hikayesinde olduğu gibi, taliplerini kabaca reddeder. Narcissus'un en ateşli hayranlarından biri Ameinias'tı ama Narcissus ona kendisini öldürmesi için bir kılıç yolladı ve o da yaptı. Ameinias kavuşamayan aşkını niteleyen kılıcı lanetledi ve tanrılardan Narcissus'u lanetlemelerini istedi. Artemis de onun bu isteğine cevap verdi - belki de rakip avcılardan hoşlanmadığı içindi - ve Narcissus'un kendi yansımasına trajik bir şekilde aşık olmasını sağladı.
Sanat ve Kültürde Nergis
Yunan sanatçılarının aksine, Narcissus ve Ekho'nun Romalı versiyonu, Roma sanatında oldukça popüler bir konuydu ve sadece Pompeii'deki 50'ye yakın duvar resminde görülmektedir. Rönesans, Narcissus'a ışık tuttu; ışık ve yansımayı içeren hikaye, efsaneyi MS 16. yüzyıldan kalma ünlü yağlı boya tablosunda yakalayan Caravaggio için karşı konulamaz olduğunu kanıtladı. Son olarak, Narcissus'un adı psikoanalizde kendini aşırı beğenme, dış görünüşle çok fazla meşgul olma durumuna verilmiştir.
