Buz devri, dünyanın ikliminin normalden daha soğuk olduğu, buz tabakalarının kutupları kapladığı ve buzulların daha yüksek rakımlara hâkim olduğu bir dönemdir. Bir buzul çağı içinde, 'buzullar' ve 'buzullar arası' olarak bilinen daha soğuk ve daha sıcak iklim koşullarının çeşitli darbeleri vardır. Buzullar arasında bile buz, kutuplardan en az birini kaplamaya devam eder. Buna karşılık, bir buzul çağı dışında sıcaklıklar daha yüksek ve daha stabildir ve her yerde çok daha az buz vardır. Dünya şimdiye kadar en az beş önemli buz çağını atlatmıştır.
Buzlu kutuplarımıza ve donmuş zirvelerimize bir bakış, mevcut çağımızın (Holosen, yaklaşık 12.000 gün) aslında yaklaşık 2,6 milyon yıl önce başlayan ve hem Pleistosen'i (yaklaşık 2,6 milyon yıl önce- yaklaşık 12.000 yıl önce) hem de Holosen dönemlerini kapsayan Kuvaterner jeolojik dönemini kapsayan buzullar arası bir dönemi temsil ettiğini açıkça ortaya koymaktadır. Bu dönemin tamamı, buz tabakası hacimlerinde ve sıcaklıklarında birkaç on yıl içinde bazen 15 ° C'ye kadar değişebilen iniş ve çıkış döngüleri ile karakterizedir. Hızla devrilen bu iklim, bitki örtüsünü ve belirli alanlarda hayatta kalabilen hayvan türlerini değiştirerek tüm dünyada büyük çarpıcı etkileri vardır ve insan evriminin şekillenmesine de yardımcı olmuştur. Kendi hikayemizle olan bağlantısı nedeniyle, bu tanım büyük ölçüde Kuvaterner buz çağına ve daha çok Pleistosen'in daha yabancı dünyasına odaklanacaktır, muhteşem mamutları ve erken insan avcı- toplayıcılarının yanında hayatta kalan uzun dişli kedileri bu değişken koşullar arasında yollarını dokumaktadır.
İklim
Antarktika buz tabakası yaklaşık 38 milyon yıl önce soğuk parmaklarını dünya okyanuslarına yaymaya başladıktan sonra, serinleyen okyanuslar dünyanın sıcaklık dalgalanmalarının daha da güçlenmesine izin verdi. Yaklaşık 2,6 milyon yıl önce Kuvaterner'in başlangıcında büyük bir soğuma adımı gerçekleşti ve bunu yaklaşık 1,8 milyon yıl önce, yaklaşık 900.000 yıl önce ve yaklaşık 400.000 yıl önce daha da sertleşen adımlar izledi.
Bu artan güç, Avrasya ve Kuzey Amerika boyunca daha yüksek rakımları kaplayan kapsamlı buz tabakaları ile Kuvaterner buzul çağının ortak özellikleri haline geldiği bu noktaya kadar gelmediği için, yaklaşık 900.000 yıl öncesinden itibaren özellikle fark edilebilir. Bu andan itibaren, hayatta kalmak kesinlikle parkta yürümek değildi, ancak çok daha aşırı koşullarla başa çıkmayı gerektiriyordu. Soğuk salınımlar sırasında, sıcaklıklar şimdikinden daha korkunç 21 ° C'ye ulaşabilir, ancak ortalama bugünkünden 5 ° C'ye daha yakın soğuktur. Genel olarak Kuvaterner buzullar sırasında, donmuş halde sıkışan su miktarı nedeniyle, deniz seviyeleri şimdikinden 120 metreye kadar daha düşük olabilir. Bu nedenle, türlerin keşfetmesi için çok daha fazla arazi açık bırakıldı ve bu zamanlarda Kuzey Denizi bir tür Kuzey Topraklarına dönüşeceği için İngiliz Adaları gibi yerlere aniden ulaşılabildi. Bu arada, dünyanın kuzey bölgeleri tundra ile kaplanırken, Afrika daha kuru hale gelmişti.
Güç, etki ve farklı şekillerde farklı alanları etkileyen buzul iklimleri, genellikle soğuk ve kuru bir fazda doruğa ulaşan daha serin ve daha ıslak koşullardan başlayarak oldukça yavaş bir şekilde yükseldi. Buz tabakaları o kadar kalınlaşmıştı ki bir süre ısınma eğiliminin başlangıcına tutundular, sadece aniden çöktüler ve çok ani bir şekilde buzullar arası bir geçişe yol açtılar. Sıcaklıklar daha sonra bir süre oldukça ala kalabilir ve dünya daha yüksek deniz seviyeleri ve aslında daha yüksek enlemler görmüştür. Son ~1,2 milyon yıl boyunca, bu döngüler genellikle yaklaşık 100.000 yıl uzunluğundaydı.
Türlerin bu dönek koşullara uyum sağlayabilmesi, özellikle de bir şeylerin değişme hızını göz önünde bulundurursak, kolay bir iş değildir.
Fauna çeşitliliği
Pleistosen'in kapak kızı kuşkusuz yünlü mamuttur; fillere benzeyen devasa, kuleli, kavisli dişli, tüylü kaplı besleyiciler. Aslında Afrika kökenlidirler ve Pleistosen döneminde kuzey tundralarına doğru bir yürüyüşe çıkmışlardır. Bu dönemde gelişen tek tür onlar değildi. Diğerlerinin yanı sıra Equus cinsinin (atlar ve zebra dahil), bizon, yaban öküzleri, su aygırları, su aygırları, dev yer tembel hayvanları, geyik ailesi (Megaloceros veya Dev Geyik ve geyik cinsi gibi büyük boy versiyonlar) ve ikinci yünlü güç merkezinin (yünlü gergedan) görünümü ve genişlemesi tarih öncesi manzarayı doldurmuştu.
Bu çeşitlilikten beslenmek isteyen yırtıcılar geride kalmadı; kılıç dişli kediler (genellikle kedilerle yakından akraba olmayanlar) Pleistosen boyunca avlarını kemirdi ve aslanlar, Avrupa'dan Batı Kanada'ya kadar yaşayan mağara aslanları da dahil olmak üzere, geç Pleistosen boyunca Güney Afrika'dan Kuzey Amerika'nın güneyine kadar uzandı. Mağaralar popülerdi; mağara ayıları Sibirya'nın kuzeydoğusuna kadar Avrupa ve Asya'da bulunabilirdi ve aynı şey mağara sırtlanları için de geçerlidir.
Megafaunanın ortadan kaybolması
Bu tür bir çeşitliliği kendi bakış açımızdan hayal etmek zordur, insanların dünyayı kendi ihtiyaçlarına göre şekillendirdiği bir zamanda, birçok hayvanın habitatları zaten küçülmüş veya tamamen ortadan kaybolmuştur. Gerçekten de yukarıda adı geçen hayvanların çoğu uzun zaman önce yeryüzünden yok olmuştur. Özellikle topluca Pleistosen megafaunası olarak anılan büyük olanların birçoğu, büyük bir yok oluş olayında Pleistosen'in sonuna doğru azalmış ve ölmüş gibi görünmektedir.
Mağara ayılarının sonuncusu, yaklaşık 30.500 ila 28.500 yıl önce, Son Buzul Maksimum (buz tabakalarının yaklaşık 26.500 ila yaklaşık 19.000 yıl önce zirve büyümeye ulaştığı en son buzul) zamanında bir yerde son bulmuştur. Aslında, Avrasya'nın kuzey bölgeleri, 44 kg'dan ağır türlerin yaklaşık %37 'sinin bu zamandan itibaren yok olduğunu görmüştür. Mağara aslanları ve yünlü gergedanlar gibi türler, yaklaşık 14.000 yıl öncesine kadar, bu zamana kadar son bir sığınak olarak kuzeydoğu Sibirya'ya çoktan çekilmiş, görünüşte geç buzul ısınma iklimiyle (normalde yediği bitkileri de etkileyen) başa çıkmakta zorlanmıştı.
İkonik mamutumuz aslında Holosen'e kadar hayatta kaldı (en son 7700 yıl önce Sibirya'daki Urallar'dan bilinen Dev Geyik ile), ancak son olarak yaklaşık 3600 yıl önce boyun eğdiği Kuzey Kutbu Sibirya'daki Wrangel Adası'na geri çekildi. Bu, üzerinde iklim değişikliğinin etkisinin açıkça görülebildiği bir tür, çünkü Son Buzul Maksimum sona erdikten sonra, daha sıcak koşullar mamutların iklim nişlerine ciddi bir göçük oluşturmuş ve sayıları düşmüş gibi görünüyor. İnsanların da onları oldukça başarılı bir şekilde avladığını biliyoruz ve görünen o ki zorlu iklim mamutları oldukça savunmasız bırakmıştı.
İklimsel etkilerin yanı sıra insan kaynaklı etkilerin bu kombinasyonu, Avrasya bozkır bizonu ve yabani at da dahil olmak üzere bu Pleistosen favorilerinin daha fazlasının neslinin tükenmesi söz konusu olduğunda kanıtlanabilir şekilde suçluydu. Ancak daha ince ayrıntılar şiddetli tartışmalara tabidir.
İlk insanlar
Diğer faunada olduğu gibi, tarih öncesi insanlar öngörülemeyen Kuvaterner iklimden doğrudan etkilenmişti. Aslında, hayatta kalma ve gelişimimizin aslında Buzul Çağı ile birlikte gelen koşullardaki hızlı kaymalarla şekillendiği görülüyor; evrimsel tarihimizdeki tür görünümünün tüm büyük ölçütleri ve farklı taş teknolojilerinin görünümü, çok yüksek iklimsel varyasyon dönemlerine bağlanabilir. Bu nedenle, insanlar sadece yağmurlu ormanlarına değil, aynı zamanda kurak otlaklara da uyum sağlayabilmeliydi ve bunda iyi olanlar, açıkça daha sınırlı akranlarından daha iyisini yaptılar. Bu nedenle, insanlar her zamankinden daha becerikli hale geldi.
Uyarlanabilirlik aynı zamanda tamamen yeni alanlara taşınmanın ve kendi tuhaflıklarıyla başa çıkmayı ve bunlardan yararlanmayı öğrenmenin mümkün olduğu anlamına gelir. Örneğin, yaklaşık 870.000 yıl önce, büyük otçulları Güney Avrupa'ya iten ve Homo heidelbergensis'in son derece farkında olduğu Po Vadisi boyunca bir koridor açan sıcaklıkta belirgin bir düşüş vardı. Daha sonra Avrupa içinde, buzulların büyümesi ve gerilemesiyle birlikte süzülmeyi ve akmayı öğrendiler ve kendileri için bazı güzel noktalar oydular.
İklimsel farklılıklar ayrıca Sahra boyunca yaklaşık 50.000 – yaklaşık 45.000 yıl önce ve yaklaşık 120.000 – yaklaşık 110.000 yıl önce yeşil koridorlar açtı. İlginç bir şekilde, görünümleri Sahra altı Afrika'dan Homo sapiens'in ana göçleriyle örtüşüyor. Daha düşük deniz seviyeleri sonuç olarak Avustralya'yı bile makul bir çarpma mesafesinde bıraktı ve Beringia soğuk çıtçıtlar sırasında bozkır topraklarına dönüştürülerek insanlar için Amerika'ya olası bir geçit oluşturdu.
Homo sapiens, Geç Pleistosen'de gelişip geniş bir alana yayılırken, Neandertaller o kadar şanslı değildi; Avrasya, Son Buzul Maksimumuna giderken soğurken, sayıları daha da azaldı. İklim koşulları, avlarının yok olması, yaklaşık 45.000 yıl önce gelen Homo sapienslerle rekabet, bu şeylerin bir kombinasyonu veya tamamen başka bir şey nedeniyle, Neandertal türleri (yaklaşık 30.000 yıl önce kayboldu) dünyayı ele geçiren en son buzuldan sağ çıkamayanlar listesine eklenebilir. En önemlisi, bu makalede açıklanan buzullar ve buzullar ile gelen sıcaklık dalgalanmaları doğal süreçlerin sonucudur, oysa bugün küresel ısınmanın yarattığı tehdit biz insanlar tarafından indüklenen bir tehdittir.
