Salem Cadı Mahkemeleri

Tanım

Joshua J. Mark
tarafından yazıldı, Rumeysa Macit tarafından çevrildi
13 Nisan 2021 tarihinde yayınlandı 13 Nisan 2021
Diğer dillerde mevcut: İngilizce, Çince, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca
Bu makaleyi sesli dinle
X
Makaleyi Yazdır
Witch Trial of George Jacobs (by Thomkins H. Matteson, Public Domain)
George Jacobs'un Cadı Mahkemesi
Thomkins H. Matteson (Public Domain)

Salem Cadı Mahkemeleri, 1692-1693 yıllarında Salem, Massachusetts'te gerçekleşen ve 20 masum insanın cadılıkla suçlanarak ölümüne yol açan bir dizi yasal işlemdi. Başlangıçta, cadılıkla suçladıkları bazı kadınların büyülerinden zarar gördüğünü iddia eden genç kızların raporlarına dayanılarak 200'den fazla kişinin karalanmasıyla sonuçlandı.

İlk suçlayıcılar, iddialarında Genç Ann Putnam (12) ve Elisabeth Hubbard (17) tarafından desteklenen Betty Parris (9) ve Abigail Williams'tı (11). Ancak bu suçlamalar yapıldıktan sonra, diğer insanlar sadece kızları desteklemekle kalmadı, aynı zamanda diğer vatandaşlara karşı da suçlamalarda bulunarak Salem ve çevresindeki topluluklarda bir cadı avı başlattı.

Sömürge Amerika'daki yargılamaların ve sonrasında gerçekleştirilen idamların merkezinde din ve batıl inançlar vardı. İncil, Çıkış Kitabı 22:18'de “Büyücü kadını yaşatmayacaksınız." denir ve bu İncil'deki diğer emirler kadar sıkı bir şekilde uygulanmış ve dönemin Salem Köyünün papazı olan Muhterem Samuel Parris (1653-1720) tarafından teşvik edilmiştir. Parris, Salem Köyü cemaatinin çağırdığı dördüncü papazdı. Daha önceki bakanlar nispeten kısa bir süre kaldıktan sonra ayrılmışlardı ve Parris, enerjilerini birbirlerini cadılıkla suçlamaya odaklamayı başarana kadar, komşular arasındaki anlaşmazlıkları çözme konusundaki yeteneğinde öncekilerden pek farkı yoktu. Toplumun altında yatan gerilimler, dışlanmış üyelere ve daha sonra saygı duyulan kişilere yapılan zulümde ortaya çıktı ve bu durum, 20 kişinin idam edilmesine, gönüllü sürgüne, statü kaybına veya mahkemeye çıkmayı beklerken hapiste ölümlere yol açtı.

1695 gibi erken bir tarihte, Salem'li yargıçlara masumların ölümü ve zulmü nedeniyle eleştiriler yöneltildi ve bu görüş ancak daha sonra güç kazandı. 1700-1703 yılları arasında, mahkumiyetlerin iptali ve sanıkların aklanması için dilekçeler sunuldu ve 1711'de haksız yere idam edilenlerin ailelerine tazminat ödenmesine izin verildi. O zamandan beri, Salem Cadı Mahkemeleri, herhangi bir kişinin veya o kişinin savunduğu ideallerin karşısındaki asılsız, haksız ve temelsiz iddialarla bağlantılı olarak basitçe "cadı mahkemeleri" veya "cadı avları" olarak anılmaktadır ve bu olay, ABD'de ve diğer yerlerde ikonik bir statü kazanmıştır.

Sömürgeci Dönemde Cadı İnancı

Zamanın yasal belgeleri ve ifadeleri, cadı inancını kabul etmeyen çok sayıda vatandaşın olduğunu, ancak çoğunluğun – New England Kolonilerinde olduğu kadar Orta ve Güney İngiliz Kolonilerinde de – kesinlikle inandığını ortaya koyuyor. Bu inanç, Endor Cadısı (1.Samuel 28:3-25) gibi hikayeler ve yukarıda bahsedilen Çıkış Kitabı'ndaki satırlar aracılığıyla İncil tarafından teşvik ediliyordu. İncil, Tanrı'nın hatasız sözü olarak görüldü ve cadıların da diğer her şey kadar gerçek olduğunu açıkça belirtti; cadıların varlığını sorgulamak, İncil'in ilahi otoritesini sorgulamak anlamına geliyordu.

CADI İNANCI, ANLAŞILMAZ GÖRÜNEN OLAYLARI AÇIKLAMA İHTİYACINDAN DOLAYI DAHA FAZLA TEŞVİK EDİLDİ.

Cadı inancı, anlaşılmaz görünen olayları açıklama ihtiyacından dolayı daha fazla teşvik edildi. Eğer dindar bir kişi, bir çocuk ya da genç bir gelin aniden hastalanır veya ölürse, bu durum Tanrı'nın gizemli iradesine atfedilebilir; ancak aynı şekilde cadıların ve şeytanın etkileriyle de açıklanabilir. Her ne kadar günümüz insanına tuhaf ve mantıksız görünse de bu inanç aynı zamanda sömürgecilerin günlük deneyimlere ilişkin yorumlarıyla da destekleniyordu. Eğer Komşu A, Komşu B'den birkaç mum ödünç almak isterse ve Komşu B bu isteği reddederse ve daha sonra Komşu B hastalanırsa, evlerinde yangın çıkarsa veya atları sebepsiz yere ölürse, Komşu A, aksi takdirde açıklanamayan bu talihsizliğe neden olacak bir büyü yapmakla suçlanabilir.

Cadılara olan inanç kolonilerde ortaya çıkmadı; çünkü İngiltere ve genel olarak Avrupa, cadılıkla suçlananlara zulmediyordu. İngiltere tarihinin en ünlü cadı mahkemelerinden biri, 1612'de Lancashire'da gerçekleşen, cadılıkla suçlanan on kişinin asılarak idam edilmesiyle sonuçlanan Pendle Cadıları davasıydı. Duruşmaların kayıtları 1613'te yayımlandı ve geniş bir okuyucu kitlesi tarafından okundu; ayrıca dava, suçlamaları yönelten kişilerden birinin, kendisinin de cadılıkla suçlandığı 1634'te yeniden popüler hale geldi. 1634'teki dava, sanığın suçlu olduğu varsayımıyla sona eren Thomas Heywood (yaklaşık 1570-1641) ve Richard Brome (yaklaşık 1590-1652) tarafından yazılmış melodram Geç Lancashire Cadıları ile daha da popüler hale geldi.

Witchcraft at Salem Village
Salem Köyü'nde Cadılık
Scewing (Public Domain)

Bu, neredeyse her zaman cadılıkla suçlanmanın kaçınılmaz sonucuydu, çünkü kimsenin iyi bir sebep olmadan birisine karşı bu kadar ciddi bir suçlamada bulunmayacağı anlaşılmıştı. Suçlayıcılar, genellikle sözlerinin ve anekdot niteliğindeki kanıtlarının bir mahkemenin hüküm vermesi için gereken tüm delil olduğunu düşünmüş gibi görünmektedir. Bu, popüler görüş için doğru olsa da mahkemeler hüküm vermeden önce nesnel delilleri değerlendirmeye çalışıyordu; buna rağmen masum olduğu kanıtlanana kadar suçlu paradigması büyük ölçüde uygulanıyordu. Bu durum şüphesiz, Salem Köyü, Salem Kasabası, Andover, Ipswich ve Topsfield'da 200'den fazla kişinin cadılıkla suçlandığı 1692-1693 Salem Cadı Mahkemelerinde de böyleydi; 30 kişi suçlu bulundu ve çoğu asılarak 20 kişi idam edildi.

Sosyal ve Dini Bağlam

1692'de hem Salem Kasabasında hem de Salem Köyünde gerilim zaten yüksekti ve bir süredir de öyleydi. Salem Köyü vatandaşları, Salem Kasabasının daha zengin olmasından ve köyün işlerini kontrol etme konusundaki küstahlığından rahatsızlık duyuyordu. Salem Köyünün kendi sivil yönetimi yoktu ve Salem Kasabasının yetkisi altındaydı. Her iki yerin vatandaşlarının da pazar günü ibadet hizmetlerine katılmaları gerekiyordu ancak Salem Kasabası, Salem Köyünün kendi kilisesine sahip olmasına izin vermedi ve bu nedenle köylüler, hava durumu ne olursa olsun pazar günleri kasabaya gitmek zorunda kaldılar ve bu durumdan zamanla rahatsız oldular.

Salem Köyü sonunda kendi papazını işe aldı, ancak ona ödeme yapmadıkları için ayrıldı. İkinci papaz olan George Burroughs aynı sorunlarla karşılaştı ve istifa etti, ancak köyde kalmaya devam etti. Üçüncü bir papaz da istifa etti ve bu durum, Salem Köyünün, Salem Kasabası tarafından tartışmalı ve önemsiz olarak nitelendirilen ününe katkıda bulundu. Dördüncü papaz, Harvard Üniversitesi'ne gitmiş ama eğitimini tamamlamamış başarısız bir tüccar olan Samuel Parris'ti. Görünüşe göre papazlığı ikinci bir kariyer tercihi olarak seçmişti. 1689'da Salem Köyünün papaz olarak Parris ile kendi kilisesini kurmasına izin verildi. Bilim insanı Brian P. Levack şöyle yorumluyor:

Parris, başarısız ve sert bir tüccar olarak talihsiz bir seçim olduğunu kanıtladı, ticaret dünyasında başarılı olanlara karşı bir kin besliyordu ve bu da yerel düşmanlıkları körükledi. Parris, bu düşmanlıkları kozmik bir iyi-kötü mücadelesine dönüştüren kışkırtıcı vaazlar verdi. Destekçileri için Salem Kasabası, Salem Köyünün refahını tehdit eden yabancı, yozlaşmış ve hatta şeytani bir dünyanın sembolü haline geldi. Samuel Parris'in destekçileri, düşmanlarını kötülükten başka bir şey olarak görmedikleri için, kasabaya ve onun çıkarlarına bağlı olanların Şeytan'ın hizmetkarları olduğuna ikna olmaları onlar için küçük bir adımdı. (403)

Bölgeye, Salem topluluğunun Püriten vizyonuna tehdit olarak kabul edilen Quaker'lar gibi azınlık Hristiyan mezheplerinin üyesi olan göçmenlerin gelmesiyle gerilim daha da arttı. Görülmeyen ve beklenmedik tehlikelerin sürekli korkusu, Kral Philip Savaşı'nın (1675-1678) patlak vermesinden bu yana topluluklarda mevcuttu. Kızılderili Wampanoag Konfederasyonundan Kral Philip (diğer adıyla Metacomet, 1638-1676), Yeni İngiltere'deki yerleşimlere saldırı düzenlemiş, bu saldırılarda yüzlerce insan ölmüş ve birçok yerleşim yeri yok olmuştur.

King Philip (Metacom)
Kral Philip (Metacom)
Paul Revere (Public Domain)

Bu çeşitli gerilimlerin ortasında, Şubat 1692'de Samuel Parris'in kızı Betty ve yeğeni Abigail Williams, yerde sürünmek, mobilyaların arkasına saklanmak, vücutlarını çeşitli şekillerde bükmek, çığlık atmak ve nesneleri fırlatmak gibi tuhaf davranışlar sergilemeye başladılar. Bir doktor tarafından muayene edildikten sonra başka bir açıklama bulunamayan bu durum, cadılıkla ilişkilendirildi. Kısa bir süre sonra, hepsi Betty Parris ve Abigail Williams'ın arkadaşları olan Genç Ann Putnam ve Elizabeth Hubbard, ardından Mary Walcott, Mercy Lewis ve Mary Warren aynı davranışları sergilemeye başladı. Samuel Parris, kızına ve yeğenine kendilerine işkence eden bu büyüyü kimin yaptığını sorduğunda üç kadının ismini verdiler: Sarah Good, Sarah Osborne ve Parris'in ev kölesi Tituba ve böylece Salem Köyü cadı avı çılgınlığına sürüklendi.

Salem Cadı Mahkemeleri

Sarah Good, genellikle sadaka için yalvaran evsiz bir kadındı ve Samuel Parris onu "kötü niyetli davranış" ve nankörlük nedeniyle kapı dışarı edene kadar kısa bir süreliğine yanına almıştı. Sarah Osborne varlıklı bir toprak sahibiydi ve tekrarlayan bir hastalığı olduğunu iddia ederek üç yılı aşkın bir süredir kiliseye gitmiyordu, bu nedenle Sarah Good kadar toplumdan dışlanmıştı. Tituba, kaçırılmış, köleleştirilmiş ve ailesinin bir tarlasının olduğu Barbados'ta Samuel Parris'e satılan, muhtemelen Karayip kökenli bir Arawak'tı. Ailenin ev kölesiydi ve çocuklara baktı, onları sıklıkla hayalet, iblis ve sihir hikayeleriyle eğlendiriyordu.

"HAYALET KANIT" KULLANIMI MAHKEMEDE KABUL EDİLEBİLİRDİ ÇÜNKÜ BU KAVRAM, SAYGIN PÜRİTEN İLAHİYATÇI COTTON MATHER (1663-1728) TARAFINDAN ELE ALINMIŞTI.

Tituba itiraf etti (sonradan Samuel Parris'in itirafı zorla aldığını açıkladı) ve kızların Good ve Osborne hakkında yaptıkları suçlamaları destekledi. Daha önce belirtildiği gibi, Good zaten Parris ailesi tarafından küçümseniyordu ve Osborne, arazi anlaşmaları nedeniyle Genç Ann Putnam'ın babasının mali durumunu olumsuz etkilemişti. Tituba, cadıların süpürgeler üzerinde uçması ve hayvan biçimindeki ruhlar olan "tanıdıklarla" konuşmasının yanı sıra şeytani figürlerle ilişki kurması ve kötü niyetli büyüler yapması konseptini popüler hale getirdi. Son anlarına kadar masumiyetlerini koruyan Osborne 1692 yılının mayıs ayında, Good ise temmuz ayında asıldı; Tituba ise itiraf ettiği için hapiste kaldı, çünkü Parris, onu serbest bırakacak ücreti ödemeyi reddetti. Sonunda hapishane ücretleri karşılığında satıldı ve tarihten silindi.

Ancak Şubat 1692'de dışlanmış üç kadına yönelik suçlamalar yalnızca başlangıçtı, çünkü mart ayında daha fazla kişi suçlandı. Bunlardan ikisi, Martha Corey ve Rebecca Nurse, kilisede iyi durumda olan üyelerdi. Corey, kızların kişisel nedenlerle yalan söylediklerini ima ederek suçlamalarının geçerliliğini sorgulamış ve bu nedenle cadıların varlığını inkâr ettiği için cadı olmakla suçlanmıştı. Nurse, "hayaletinin" kendilerini taciz ettiğini iddia eden Putnam'lar tarafından suçlandı. "Hayalet kanıtı" kullanımı mahkemede kabul edilebilirdi çünkü bu kavram, çalışmaları özellikle Massachusetts vatandaşları arasında popüler olan saygın Püriten ilahiyatçı Cotton Mather (1663-1728) tarafından ele alınmıştı.

Hayalet kanıt, bir suçlayıcının sözünü sanığın sözlerinden üstün tutulduğu bir durumu ifade eder. Bu, Martha Corey'nin davasında olduğu gibi, mahkemede kızların onun hayaletinin kendilerine eziyet ettiği ve onlar dışında kimsenin göremediği sarı bir kuşun elinde beslenmekte olduğu şeklindeki iddialarını içeriyordu. Nurse ve Corey, ikisi de 70'li yaşlarının başında asıldı. Onların mahkumiyetleri histeriyi daha da artırdı; çünkü eğer iki yaşlı, kiliseye giden ve iyi bir üne sahip kadın bile cadı olabilirse, herkes olabilirdi. Corey'nin kocası Giles, onu savunduğunda suçlandı. Duruşmayı reddetti ve suçunu kabul etmesi için üzerine ağırlıklar konulup ezilerek idam edildi. Suçunu hiçbir zaman itiraf etmediği ve mahkûm edilmediği için, son vasiyeti yerine getirildi ve mülkleri, kendisini suçlayan Putnam ailesi tarafından alınmak yerine, istediği gibi mirasçılarına verildi.

Examination of a Witch
Bir Cadının Muayenesi
Thomkins H. Matteson (Public Domain)
Her ne kadar Mather'in itibarı nedeniyle mahkemede hayalet kanıtlara izin verilse de o bile bunun çok ileri gittiğini fark etmeye başladı ve Mayıs 1692'de yargıçlardan birine hayalet kanıtlara makul olandan daha fazla itibar edilmemesi gerektiğini yazdı. İncil'deki 1. Yuhanna 4:1'e uygun olarak, tüm ruhların Tanrı'dan mı yoksa şeytandan mı olduğunu test etmek gerekiyordu ve kötü ruhların, suçlayıcıları masum Hristiyanları mahkûm etmeleri için etkileyebileceği mümkündü. Suçlananların çoğu, Yakup 5: 16 uygun olarak "Öyleyse günahlarınızı birbirinize itiraf edin ve birbiriniz için dua edin ki şifa bulabilesiniz." hoşgörü umuduyla cadı olduklarını itiraf ettiler, ancak idam edilmemiş veya hapiste ölmeyenler sonradan itiraflarını geri aldılar ve sadece bu amaçla itirafta bulunduklarını, gerçekten cadı olmadıklarını açıkladılar. Levack şöyle not eder:

Hayalet tanıklıkları saldırıya uğradığında ve itiraf edenler ifadelerini geri aldığında, mahkeme kendini son derece zor bir durumda buldu… Mahkemenin mahkûm etme konusundaki isteği, yargılamalara karşı artan karşıt görüşlerle çarpıştığında, vali durumu yeniden değerlendirmek ve davaları askıya almak zorunda kaldığını hissetti. (407)

Duruşmalar durduruldu ve Mayıs 1693'te hala hapiste olanlar için af çıkarıldı. 19 kişinin asılarak idam edildiği ve Giles Corey'nin ezilerek öldürüldüğü iyi bir şekilde belgelenmiş olmasına rağmen, diğerleri duruşmayı beklerken cezaevinde hayatını kaybetti ve 200'den fazla kişinin itibarı yok olmadıysa bile zarar gördü. Suçlayıcılar hiçbir zaman hesaba çekilmedi çünkü bu süreçte yer alan hiç kimse cadıların gerçekliğinden ve zarar verme güçlerinden ya da Şeytan'ın aldatma yoluyla yok etme yeteneğinden şüphe etmedi. Histeri yok olduktan sonra, suçlayıcılar eskisi gibi hayatlarına devam ettiler.

Sonuç

Belirtildiği gibi, suçlanan ve affedilenler o kadar şanslı değildi ve olayın damgalanmasıyla yaşadılar ya da başka bir yere taşındılar. Üç yıl sonra, 1696 yılında, Genel Mahkeme, 14 Ocak 1697'deki davalar için bir oruç ve tövbe günü belirledi. Duruşmalarda yer almış olan hakimler, kamuoyuna açık şekilde tövbe etti ve topluluktan af diledi. 1700 yılından itibaren, aile üyeleri Massachusetts'in sömürge hükümetine mahkumiyetlerin bozulması için dilekçeler verdi ve 1711 yılında 22 kişi aklandı ve maddi tazminata izin verildi. Bu durum, sonraki on yıl boyunca devam etti, ancak o zaman bile mahkûm edilenlerin hepsi aklanmadı. Mahkûm edilen tüm kişilerin isimleri aslında 2001 yılına kadar aklanmadı.

Türünün en kötü şöhretli olayı olan Salem Cadı Mahkemeleri, insanların bu konuda yazmaya başladığı 1700 civarlarından günümüze kadar birçok efsane yarattı. En kalıcı efsanelerden biri, bu iddiayı destekleyen hiçbir kanıt bulunmamasına rağmen, Salem'de "cadıların" yakıldığı iddiasıdır. Salem'de hiçbir "cadı" yakılmadı; hepsi asıldı. Son zamanlara kadar, mahkumların Gallows Hill'de asıldığı düşünülüyordu ve bu, idam yeri olan tepeye doğru kasvetli bir ölüm yürüyüşü görüntüsü uyandırıyordu. Ancak 2017'de yapılan Gallows Hill Projesi bu efsaneyi çürüterek, idamların tepenin dibinde daha az dramatik bir yer olan Proctor's Ledge'de gerçekleştiğini belirledi.

Suçlananların çoğunluğunun yoksul, dışlanmış kadınlar olduğu da iddia edildi, ancak buna da itiraz edildi ve çürütüldü. Tüm sosyal sınıflardan insanlar, kadınlar, erkekler ve hatta iki köpek, herhangi bir nedenle suçlandı ve mahkûm edildi. Salem Köyünde istifa eden ikinci rahip George Burroughs, doğaüstü bir güç sahibi olduğu düşünüldüğü için suçlandı ve mahkûm edildi. Bir başka kadın, Salem Köyünün tozlu sokaklarında giysilerini kirletmeden yürüyebildiği için mahkûm edildi ve belirtildiği gibi Martha Corey, cadılığın varlığını reddettiği için cadı ilan edilip, idam edildi.

Yıllar geçtikçe, Salem cadısı histerisini ve mahkemelerini açıklamak için birçok teori öne sürüldü. 1970'lerde popülerleşen bir teori, 1692'de sömürgecilerin çavdar mahsullerindeki ergot mantarı tarafından zehirlendiğini ve bu durumun onların halüsinasyon görmelerine neden olduğunu öne sürmektedir, ancak bu teori, 1693 boyunca devam eden histeri ve sonrasında hala cadılara ve yargılamaların adil olduğuna inanan pek çok insanın bulunmasını açıklamaz. 1692'den önce de cadı mahkemeleri yapılmıştı ve daha sonra koloniler boyunca devam etti. Salem Köyü ile Salem Kasabası arasındaki sınıf sürtüşmeleri de olası bir neden olarak gösterildi, ancak bunlar zamanın gerilimlerine katkıda bulunsa da aslında histeriye neden olmadı. Suçlanan ilk kişilerden yalnızca Osborne'un Salem Kasabası ile bağlantısı vardı, diğer ikisi ise kesin olarak Salem Köyündendi.

Salem'deki 1692-1693 yılları arasındaki cadı histerisinin en olası nedeni, toplumsal gerilimlerle birleşen dini inançtı. Kızların paniği başlatan suçlamaları neden yaptığını kimse asla bilemeyecek, ancak suçlamalar yapıldığında, bunlar sömürgeciler tarafından zaten inanılan şeyleri doğrulamış oldu. Amerikalı oyun yazarı Arthur Miller'ın Cadı Kazanı adlı eseri, Salem Cadı Mahkemeleri'ni 1950'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nde komünizmi kökünden kazımayı amaçlayan McCarthy duruşmalarının bir alegorisi olarak yansıttı. Bu oyunda Miller, gelişmek için onay yanlılığına bağlı ideolojilerin tehlikelerine dikkat çekiyordu. Her iki durumda da suçlayıcılar kendilerini savunmaları gereken tehditkâr ajanlara inanan bir anlayışla hareket ediyorlardı. Massachusetts halkı zaten cadılara inanıyordu çünkü Sömürge Amerika'daki din onu teşvik ediyordu – ergota ya da başka bir şeye ihtiyaçları yoktu- gerekli olan tek şey, zaten doğru olduklarını bildiklerini doğrulamak ve ona göre hareket etmek için korktuklarının fiziksel bir göstergesiydi.

Çevirmen Hakkında

Rumeysa Macit
Ben Rumeysa Macit. 19 yaşındayım ve Mütercim Tercümanlık 1.sınıf öğrencisiyim. Günlük hayatımda çeşitli çeviriler yapıyorum. Kitaplar, edebiyat, tarih ve sinema en büyük ilgi alanlarımdan birkaçıdır.

Yazar Hakkında

Joshua J. Mark
Yazar Biyografisi Joshua J. Mark, Dünya Tarihi Ansiklopedisi'nin kurucu ortağı ve İçerik Direktörü'dür. Daha önce Marist College (NY) üniversitesinde tarih, felsefe, edebiyat ve yazı dersleri vermiştir. Yunanistan ve Almanya'da yaşamış ve geniş çapta seyahat etmiştir.

Bu Çalışmayı Alıntıla

APA Style

Mark, J. J. (2021, Nisan 13). Salem Cadı Mahkemeleri [Salem Witch Trials]. (R. Macit, Çevirmen). World History Encyclopedia. alınmıştır https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-19620/salem-cadi-mahkemeleri/

Chicago Formatı

Mark, Joshua J.. "Salem Cadı Mahkemeleri." tarafından çevrildi Rumeysa Macit. World History Encyclopedia. Son güncelleme Nisan 13, 2021. https://www.worldhistory.org/trans/tr/1-19620/salem-cadi-mahkemeleri/.

MLA Formatı

Mark, Joshua J.. "Salem Cadı Mahkemeleri." tarafından çevrildi Rumeysa Macit. World History Encyclopedia. World History Encyclopedia, 13 Nis 2021. İnternet. 21 Eki 2024.