Ahaya Ligi (ya da Ahaya Birliği) M.Ö 2. ve 3. yüzyılda kuzey ve peleponez'in merkezindeki Yunan şehirlerinden oluşan birliktir. Ordunun ve politik delegelerinin birleşik olduğu bu birlik ilk yıllarında başarılı olsa da eninde sonunda bölgede bulunan Sparta, Makedon ve sonrasında Roma ile çatışmalara girmiştir. M.Ö 146'nın sonlarında birliğin mağlup oluşuyla birlik hazin bir biçimde sonlanmıştır.
Kuruluş & Katılım
Birlik M.Ö 281 civarlarında Ahaya bölgesindeki 12 şehirin ortak bir kimliği (etnik grup) olduğu düşüncesinden kurulmuştur. M.Ö 324 civarlarında dağılan bu birlik'te aslında Klasik Dönem'de bir kaç şehir hali hazırda bu birliğin içerisinde bulunuyordu. Birliğin kurucu şehirleri Ahaya'nın batısında bulunan yunan Peleponez'in batısında bulunan Dyme, Patrai, Pharai, ve Tritaia'dır. Gelecek on yılda bölgede bulunan bir çok şehirin ve bölgenin dışında bulunan Sicyon şehrinin M.Ö 251'de katılmasıyla birliğin itibarı büyümüştü. O zamandan itibaren istikrarlı bir şekilde Peleponez'i kapsayacak bir şekilde büyümüştür.
Birliğin üyeleri sayıca üstünlüklerinden memnun iken aynı zamanda bağımsızlıklarını koruyorlardı. Öncelikli yükümlülükleri birliğin ortak ordusuna belirli bir sayıda savaşçı bağışlamaktı. Aynı zamanda şehirler toplantılara kendi delegelerini statüleri ile eş değerde olacak şekilde, büyük şehirler üç kişiye kadar küçük şehirler ise tek bir tane gönderiyordu. Kurucu ve daha büyük olan üyeler nüfüzlarnı arttırmaya çalışırken, delegeleri ise bölgesel olarak daha fazla itibara sahipti. Delegeler birlik konseyinde yılda belki dört kere buluşurlardı ve buna ek olarak bir yurttaş birliği de vardı. M.Ö 189 civarlarına kadar Aigion'da bulunan Zeus Homarios'da bir mabette yapılmıştır ve sonrasında diğer şehir bölgelerinde muhtemelen dönüşümlü bir biçimde yapılıyordu.
Şehirler tarafından gönderilen delegeler strategos (komutanlar) tarafından yönetiliyordu, bu mevki M.Ö 255 yılı civarında getirilmişti ve bir yıl boyunca tutulmuştu.
Bu mevki birbirini izleyen yıllarca bu sürdürülemedi çünkü bir şehirin diğerlerini tamamen baskılamasındansa kaldırılması uygun görüldü. Ancak bu bazı kayda değer Megalopolis'den Philopoimen ve Sicyon'dan Aratos'un mevkilerini kariyerleri boyunca bir çok kez ellerinde tutmasını engelleyemedi. Diğer mühim mevkilerde de süvari komutanı (hipparch), on damiourgoi devlet adamları ve bir Birlik katibi içeriyordu.
Birlik, dış işgalcilere karşı üyelere daha iyi bir savunmanın yanı sıra askeri olmayan, ortak bir yargı sistemi, ortak para birimi ve ölçü birimleri ile fayda sağlıyordu.
Başarılar
Birlik genişleyip daha fazla nüfuz sahibi oldukça diğer bölgesel güçler ile ilişkileri de gerginleşmişti. Yakın bölgedeki çekişmeler özellikle de güneydeki Sparta ve Corinth boğazlarının ötesindeki Aitolian Birliği ile süre geliyordu. Hatta uzaklardaki Makedon ve Mısır, Birliğin gidişatı ile ilgilenmeye başlamıştı. Bu ilişkiler Birlik daha hırslı hale geldiğinde daha da gerginleşmişti. M.Ö 243'de Corinth'e saldırılıp zorla birliğin bir üyesi haline getirilmişti. Corinith'in üye haline getirilmesi Makedonya'nın bölgedeki mevcudiyetini zayıflatmak ve M.Ö 235'de bihassa Megalopolis ve diğer şehirleri birliğe almak içindi.
Makedonya Savaşları
Sorun gittikçe büyüyordu, fakat Spartalı Cleomenes III (M.Ö 235-222) bölgedeki etkisini büyütmeyi gözlüyordu. Bu durum Birliğin Makedonya'lı Antigonos III'den yardım almasına zorladı. Birlikte bu iki müttefik M.Ö 222'de Sellasia Savaşında Sparta'yı yendiler. Makedonya'nın yardımları karşılığında Corint Hisarı, Acrocorinth Makedonya'ya geri verilmişti.
Sonrasında Yunan iç politikasına yeni ve önemli bir güç katılmıştı; Roma. Birlik bu iki güç arasından Makedonya'ya Birinci Makedonya Savaşında (M.Ö 212-205) sadık kalmıştı. Ayahalılar İkinci Makedonya Savaşında (M.Ö 200-196) pragmatik olarak taraf değiştirerek Roma'ya destek verdiler. Bu sefer kendilerini kazanan tarafta bulan Birlik emellerini daha yeni ve geniş bir politik duruma göre dengelemek zorunda kalmıştı. O zamana göre muazzam bir gelişme yaşanarak, M.Ö 196 yılında Roma ve Birlik ittifak olmak için bir pakt imzalamıştı.
Roma ile anlaşmazlık & Çöküş
Roma bu sefer Selevkos Kralı, Antiochos III ile savaşta iken Sparta, Elis ve Messene Birliğin bir üyesi yapılmış. Romalılar durdurulamaz idi ve M.Ö 191'de Kral Antiochos'u hem Thermopylae Savaşında hem de Anadolu'da M.Ö 190'da Magnesia Savaşında yendi. Yunanistan, Roma hakimiyetine karşı her zamankinden daha çok savunmasız kalmıştı. Üçüncü Makedonya Savaşı (M.Ö 171-167) bir başka bir Roma zaferi ile bitmiş ve Yunanistan sadece bir Roma vilayeti olma yoluna girmişti.
Birliğin Sparta'yı ele almalarından hali hazırda memnun olmayan Roma, Birliğin belirsiz politik duruşundan şüphelenmeye başladı. Sonuç olarak, Roma İmparatorluğu önde gelen 1.000 Ahayalı'yı esir alarak Roma'ya götürdü ve M.Ö 146'da Ahaya Savaşı olarak bilinen savaş bu iki güç arasında patlak verdi. Tahmin edilebileceği üzere, Roma İmparatorluğunun ordusu tekrardan galip geldi. Cornith yağmalanmış ve Birliğin şu anki hali dağıtılmıştı. Fakat Birliğin konfederasyonu sonradan daha kısıtlı ve bölgesel olarak faaliyet göstermesine izin verilmişti. Roma İmparatorluğu içerisinde olan Yunan bölgesinde farklı gruplar ile ittifaklar kurarak M.S 3. yüzyıla kadar baki kalmıştır.
