Yedi Harika

Antik Dünyanın Yedi Harikası:

• Büyük Giza Piramidi, Mısır
• Babil'in Asma Bahçeleri
• Olympia'daki Zeus Heykeli, Yunanistan
• Efes Artemis Tapınağı
• Halikarnas Mozolesi
• Rodos Heykeli
• İskenderiye Feneri

MÖ 225 de Bizanslı Filon tarafından, onun On The Seven Wonders eserinde Dünyanın Yedi Harikası ilk olarak "themata" olarak tanımlanmıştır (Yunanlılar için 'görülecek şeyler' ki ,bu şimdinin bilinen İngilizcesinde, 'görülmesi gerekenler' olarak ifade ediyoruz). Yedi Harikadaki diğer yazarlar Heredot, Kallimahos, Sidonlu Antipater' dir. Orijinal yediden, yalnızca Büyük Piramit bugün de varlığını korumaktadır.

Büyük Giza Piramidi

Büyük Giza Piramidi Mısırlı Firavun Khufu (Yunanistan da 'Keops' olarak bilinir) için MÖ 2584 ve 2561 yılları arasında inşa ettirildi ve neredeyse 4,000 yıldır dünyanın insan yapımı en uzun yapısıydı. Piramidin iç kısmının kazıları, ancak ciddi bir şekilde, MS 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında başlatıldı ve bu nedenle modern insanların bu kadar ilgisini çeken iç mekan inceliklerini eski yazarlar bilmiyordu. Antik ziyaretçileri etkileyen mükemmel simetrisi ve heybetli yüksekliği ile yapının kensisiydi.

Partner Promotion

Experience Seven Wonders AR

Seven Wonders AR is an educational augmented reality experience by our partner Time Passport. Get it for free for a limited time.

Babil'in Asma Bahçeleri

Babil'in Asma Bahçeleri, tarif edildiği gibi olsaydı, MÖ 605-562 yılları arasında II. Nebukadnezar tarafından karısına bir hediye olarak inşa edilmiştir. Antik yazar Diodorus Siculus tarafından, bir dizi tırmanma terasından 75 fit (23m) yüksekliğe ulaşan egzotik flora ve faunanın kendi kendini sulayan düzlemleri olarak tanımlanmaktadır. Diodorus, Nebukadnezar'ın eşi Media Amytis, kendi vatanındaki dağları ve çiçekleri özlediğini ve bu nedenle kralın Babil'de onun için bir dağ yaratılmsını emrettiğini yazmıştır. Bahçelerin var olup olmadığı konusundaki tartışmalar, Babil tarihinde hiçbir yerde bahsedilmemesinden ve 'Tarihin Babası' Herodot'un Babil tasvirlerinde bunlardan hiç bahsetmemesinden kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte Heredot'un bahsetmediği ya da yanlış olduğu gösterilen başka birçok eski gerçekler, figürler ve yerler vardır. Diodorus,Filon ve tarihçi Strabon hepsi bahçelerin varlığını iddia etmişlerdir. MS 1. yüzyıldan bir süre sonra bir depremle yıkılmıştır.

Olympia'daki Zeus Heykeli

Oympia'daki Zeus Heykeli büyük Yunan heykeltraşı Fidias tarafından yapılmıştır (MÖ 5. yüzyılda antik dünyanın en iyi heykeltıraşı olarak bilinirdi, ayrıca Atina'daki Athena heykeli ve Partenon üzerinde çalışmıştır). Heykelde Tanrı Zeus'un tahtında oturduğu, teninin fildişinden ve elbisesinin dövülmüş altından olduğu, ve 40 fit (12m) yükseklikte olduğu tasvir edilir, Olympia'daki Zeus Tapınağına gelen ibadetçileride hayranlık uyandırmak için tasarlanmıştır. Ancak herkes heykelden haranlık duymuyordu. Strabo raporları:

Tapınağın kendisi çok büyük olsa bile, heykeltıraş doğru oranları değerlendirmediği için eleştirildi. Zeus'u otururken gösterdi, ama kafasıyla neredeyse tavana değiyordu, bu yüzden eğer Zeus ayağa kalkmak için hareket ederse tapınağın çatısını çıkaracağı izlenmine kapılıyoruz. (Yedi Harika)

Olympia'daki Tapınak Hristiyanlığın yükselişi ve Olimpiyat Oyunların 'pagan ayinleri' olarak yasaklanmasının ardından harabeye döndü. Heykel daha sonra MS 5. veya 6. yüzyılda bir deprem tarafından yıkıldığı Konstantinapolis'e götürüldü.

Efes Artemis Tapınağı

Küçük Asya'daki bir Yunan Kolonisi olan Efes'teki (Ephesos) Artemis Tapınağının inşaası 120 yıl, yıkılması ise sadece bir gece sürdü. 425 fit (yaklaşık 129 m) uzunluğunda, 225 fit (yaklaşık 69 m) genişliğinde, 127 60 fit (yaklaşık 18 m) yüksekliğinde sütünlarla desteklenen tapınak MÖ 550' de tamamlanmıştır. Yaptığı hiçbir masraftan kaçınmayan Lidya'nın zengin kralı Kroisos tarafından desteklenen tapınak o kadar muhteşemdi ki (Herodot'a göre, diğerleri arasında) her açıklaması aynı huşu tonuyla yazılmış ve her biri diğeriyle hemfikir ki, bu şimdiye kadar insanlar tarafından yetiştirilmiş en şaşırtıcı yapılar arasındaydı. 21 Temmuz 356'da Herostratus adında bir adam sırayla tapınağı ateşe verdi, söylediğine göre, sonsuza dek böyle güzel bir şeyin yok edilmesiyle ilişkilendirerek kalıcı bir şöhret elde etmek için yapmıştı. Efesliler adınının asla ne kayıt edilmesi nede hatırlanmaması gerektiğine karar verdiler, ancak Strabon bunu tapınağın tarihinde bir ilgi noktası olarak belirledi. Tapınağın yakıldığı aynı gece, Büyük İskender doğdu ve, daha sonra, yıkılmış tapınağı yeniden inşa etmeyi teklif etti, ancak Efesliler onun cömertliğini reddetti. İskender'in ölümünden sonra daha az büyük ölçekte yeniden inşa edildi ama Gotlar'ın istilası ile yok edildi. Yeniden inşa edildi, MS 401'de Saint John Chrysostom liderliğinde bir Hıristiyan kalabalık tarafından tamamen yok edildi.

Halikarnas Mozolesi

MÖ. 351'de inşa edilem Halikarnas Mozolesi Persli Satrap Mausolus'un mezarıydı. Mausolus Halikarnas'ı başkenti olarak seçti, ve o ve onun sevgili eşi Artemisia güzelliği dünyada eşi benzeri olmayan bir şehir yaratmak için büyük çaba sarf ettiler. Mausolus MÖ 353'de öldü ve Artemisia böylesine büyük bir krala layık son bir dinlenme yeri yaratmak istedi. Artemisia Mausolus'dan iki yıl sonra öldü ve külleri mozolede onun yanına gömüldü (Yaşlı Pliny zanaatkarların hem patronlarına bir hediye olarak hem de çalışmanın onlara kalıcı bir şöhret getireceğini bilerek ölümünden sonra yapı üzerinde çalışmaya devam ettiklerini kaydetti). Mezar 135 fit (41 m) uzunluğunda ve güzel heykellerle süslü bir şekilde dekore edilmişti. Bir dizi depremle tahrip olmuş ve MS 1494'de Malta ST. John Şövalyeleri tarafından Bodrum'daki (orada eski taşlar hala bugün de görülebilmektedir) kalelerin inşasında, tamamen sökülüp kullanılana kadar yüzyıllarca harap halde kalmıştır. İngilizce 'mausoleum' kelimesinin türetildiği Mausolus'un mezarından gelmektedir.

Rodos Heykeli

Rodos Heykeli Tanrı Helios'un (Rodos adasının koruyucu tanrısı) MÖ 292 ve 280 arasında inşa edilen bir heykeliydi. 110 fit (33 m'nin biraz üzerinde) yükseklikte, Rodos limanına bakıyordu ve hayali tasvirlere rağmen tam tersine, bacakları bir kaide üzerinde bir arada duruyordu (daha çok Amerika Birleşik Devletleri'ndeki New York limanındaki Özgürlük Heykeli gibi, ki o da Heykelden modellenmiştir) ve limanın üzerine çıkmıyordu. Heykel, Demetrius'un işgalci ordusunun MÖ 304'te yenilgisinden sonra yıkıldı. Demetrius ardından çoğu kuşatma ekipmanlarını ve silahlarını bıraktı, ve bu Rodoslular tarafından 300 talente (yaklaşık 360 milyon Amerikan doları) satıldı ki bu parayı Heykel'i inşa etmek için kullandılar. Heykel, MÖ 226'da bir depremle yıkılmadan önce yalnızca 56 sene ayakta durdu. Strabon'a göre 800 yılı aşkın süredir etkileyici bir harabe halinde yatıyordu ve hala bir turist çekim merkeziydi. Yaşlı Plinius, Colossus'un parmaklarının kendi döneminin çoğu heykelinden daha büyük olduğunu iddia ediyor. Tarihçi Theophanes'e göre, bronz kalıntılar, MS 654 civarında, onları eritilmek üzere 900 deve üzerinde götüren "Edessa'nın Yahudi bir tüccarı" na satıldı.

İskenderiye Feneri

İskenderiye Feneri, Pharos adasında inşa edilmiştir, 400 fit (134 m) yüksekliğe yakın ve Ptolemy I Soter tarafından yaptırılmıştır. İnşaatı MÖ 280 dolaylarında tamamlanmıştır. Fener dünyanın insan yapımı en büyük üçüncü yapısıydı (piramitten sonra), ve onun ışığı (gündüzleri güneşin ışınlarını ve geceleri ateşi yansıtan bir ayna) denizden 35 mil kadar uzaklıktan görülebilirdi. Yapı, kare bir kaideden orta sekizgen bir bölüme, yuvarlak bir tepeye yükselirdi ve onun görkemini görenler, güzelliğini anlatmak için kelimelerin yetersiz kaldığını bildirirlerdi. Fener MS 956 da bir depremde ağır hasar gördü, yeniden MS 1303 de ve MS 1323 de ve MS 1480 yılında yok olmuştu. Mısır kalesi Qaitbey şimdi, deniz fenerinin kalıntılarından bazı taşlarla inşa edilen Pharos'un yerinde duruyor.

Diğer Harikalar

Antik Dünyanın Yedi Harikası, hiçbir şekilde, günün en etkileyici yapılarının üzerinde mutabık kalınan kapsamlı bir liste değildi. Daha ziyade, liste yolcuları seyahatlerinde ne görecekleri konusunda bilgilendiren modern bir turist broşürüne çok benziyordu. Yukarıda listelenen bu başyapıtlar, ilk olarak Byzantium'lu Philo'nun belirttiği gibi geleneksel olarak kabul edilen 'harikalar'dır, ancak onu takip eden ve neyin bir 'harika' ve neyin geçici bir ilgi olduğu konusunda hemfikir olmayan birçok yazar vardı. Örneğin Herodot, Mısır Labirentinin Giza piramitlerinden bile çok daha etkileyici olduğunu belirtiyor.

Bu binayı ziyaret ettim ve tasviri aştığını gördüm; çünkü Yunanlıların tüm büyük eserleri bir araya toplanabilseydi, bu Labirent'e eşit olmazlardı. Piramitler de aynı şekilde tanımları aşıyor, ancak Labirent Piramitleri geride bırakıyor."

Antipater'den Artemis Tapınağını öven bu pasajın da doğruladığı gibi, 'harikaların' hangisinin en harika olduğu konusunda da herkes aynı fikirde değildi:

Savaş arabalarının yarışabileceği zaptedilemez Babil'in duvarlarına baktım ve Alpheus'un kıyısındaki Zeus'ta, asma bahçeleri ve Helios'un Heykelini, yüce piramitlerin büyük insan yapımı dağlarını ve Mausolus'un devasa mezarını gördüm; ama bulutlara yükselen kutsal Artemis evini gördüğümde, diğerleri gölgeye yerleştirildi, çünkü güneşin kendisi Olympus'un dışında hiçbir zaman onun eşdeğerine bakmamıştı."

Antipater ayrıca Deniz Feneri'ni Babil'in duvarlarıyla değiştirdi ve Callimachus, diğerleri arasında, Babil'in İştar Kapısı'nı listeledi. Ancak Philo'nun listesi uzun zamandır Antik Dünyanın Yedi Harikası'nın 'resmi' tanımı olarak kabul edildi. Bununla birlikte, hepsinin üzerinde hemfikir olduğu şey, bir zamanlar insanların tanrıların çalışmalarına layık yapılar inşa ettikleri ve görüldüklerinde asla unutulmayacaklarıydı.

Bu çeviri, tanımın eski versiyonuna dayanmaktadır. Yeni sürümü çevirmek istiyorsanız lütfen bizimle iletişime geçin.